Το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης εντάσσεται και επίσημα ως υποχρεωτικό μάθημα στο σχολείο.
Έχουμε πλέον ξεφύγει από την εποχή που η συζήτηση και μόνο για το σεξ ήταν ταμπού. Οι πηγές πληροφόρησης των παιδιών και των εφήβων ήταν μέχρι πρόσφατα στην καλύτερη το φιλικό και οικογενειακό τους περιβάλλον και στη χειρότερη το ίντερνετ.
Το πρόβλημα αυτό δεν συνδέεται μόνο με τη σεξουαλική υγεία αλλά έχει και πολλές άλλες προεκτάσεις, από τις έμφυλες ταυτότητες μέχρι το bullying λόγω ομοφοβικών αντιλήψεων.
Για πρώτη φορά εντάσσεται -ως υποχρεωτικό μάλιστα- το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία: Η ιστορία από την αρχή
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ήδη ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχε τονίσει πως «η επένδυση για το μέλλον, για την επόμενη γενιά, είναι η υποχρεωτική ένταξη του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία».
Τη δέσμευση αυτή του πρωθυπουργού ανέλαβε να υλοποιήσει η υπουργός παιδείας με την προετοιμασία και την πιλοτική αρχικά εφαρμογή των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, ενός νέου καινοτόμου μαθήματος με 4 διακριτούς θεματικούς κύκλους. Μετά την πιλοτική εφαρμογή, φτάσαμε στη φετινή σχολική χρονιά όπου τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων διδάσκονται ως υποχρεωτικό μάθημα στο δημοτικό και το γυμνάσιο σε όλα τα σχολεία της χώρας.
Τι θα περιλαμβάνει
Στο πλαίσιο του νέου μαθήματος, σε τρεις σχολικές χρονιές -στην Γ’ και Στ’ Δημοτικού καθώς και στη Β’ Γυμνασίου– περιλαμβάνεται η υποθεματική της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που θα διδάσκονται όλοι οι μαθητές υποχρεωτικά και θα διαρκεί 5 έως 7 εβδομάδες ανά τάξη.
Επιπλέον, θέματα σχετικά με τη σεξουαλική ελευθερία και αξιοπρέπεια προσεγγίζονται στο θεματικό κύκλο «Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Αλληλεγγύη» και στις υποθεματικές «Ανθρώπινα Δικαιώματα» και «Συμπερίληψη: Αλληλοσεβασμός – Διαφορετικότητα». Στην πρώτη δίνεται έμφαση στην εξοικείωση και την αποδοχή των συναισθημάτων γύρω από το σώμα, το σεξ και την ταυτότητα φύλου ενώ στη δεύτερη στον αλληλοσεβασμό, τα σεξουαλικά δικαιώματα και ευρύτερα σε θέματα συμπερίληψης.
Ενδιαφέρον έχει η διάρθρωση των εργαστηρίων δεξιοτήτων καθώς αυτά αντλούν από διαφορετικά επιστημονικά και γνωστικά πεδία. Συγκεκριμένα, η υποθεματική «Γνωρίζω το σώμα μου – Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση» βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία και διερευνά βιολογικούς παράγοντες αλλά παράλληλα αξιοποιεί και γνωστικά πεδία όπως η ιστορία, η λογοτεχνία, η κοινωνική και πολιτική αγωγή.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση έφτασε στο ελληνικό σχολείο: Ο στόχος
Στόχος είναι να μελετηθεί το σώμα και το φύλο πολυπαραγοντικά (π.χ. κοινωνικοί ρόλοι, στερεότυπα/προκαταλήψεις, πολιτική διάσταση της σεξουαλικότητας, ανθρώπινα δικαιώματα). Μία ακόμη καινοτομία είναι πως τα εργαστήρια δεξιοτήτων δεν οργανώνεται στη βάση ενός διδακτικού βιβλίο αλλά εκπαιδευτικών προγραμμάτων (project-based learning). Προάγεται, δηλαδή, η χρήση πολλαπλών πηγών και μέσων και ενισχύεται η συνδυαστική γνώση.
Ενισχύονται παράλληλα βιωματικές και συνεργατικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις δίνοντας έμφαση σε καινοτόμες εκπαιδευτικές δράσεις και δραστηριότητες.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που αξιοποιούνται στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων είναι αποτέλεσμα της συνεισφοράς πολλών και διαφορετικών φορέων. Στην υποθεματική της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης προγράμματα έχουν εκπονηθεί, μεταξύ άλλων, από το «Χαμόγελο του Παιδιού», το «Πολύχρωμο Σχολείο» και το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Κέντρο Οικογενειακού Προγραμματισμού και Ισότητας των Φύλων, το SaferInternet, από την Genderhood και άλλους φορείς της κοινωνίας των πολιτών.
Επιπλέον έχουν εκπονηθεί προγράμματα από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού και το Ινστιτούτο για την Εφηβική Υγεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας.
Μία πραγματική μεταρρύθμιση
Αν και πολλά εν τέλει θα κριθούν μέσα στις σχολικές αίθουσες, η αλήθεια είναι η ένταξη τόσο της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης όσο και των εργαστηρίων δεξιοτήτων συνολικά, συνιστά μία πραγματική μεταρρύθμιση για το εκπαιδευτικό σύστημα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το νέο μάθημα βραβεύτηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Εκπαίδευση για την Ιδιότητα του Παγκόσμιου Πολίτη GENE (Global Education Network Europe).
Και δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε με τη δήλωση της κ. Κεραμέως πως «η γνώση και η σωστή ενημέρωση σε θέματα σεξουαλικής υγείας ξεκινά και από το σχολείο». Για αυτό είναι σημαντικό όλοι -εκπαιδευτικοί, γονείς και πρωτίστως η πολιτική ηγεσία- να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους ώστε η νέα γενιά να μεγαλώσει με περισσότερη γνώση και λιγότερες προκαταλήψεις.