Έφυγε από τη ζωή το πρωινό της Πέμπτης 2 Σεπτεμβρίου 2021 σε ηλικία 96 ετών ο σπουδαίος συνθέτης, συγγραφέας και πολιτικός, μία από τις σημαντικότερες μορφές που γνώρισε ποτέ η Ελλάδα.
Γεννημένος στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925, ο Μιχαήλ -όπως ήταν το βαφτιστικό του- Θεοδωράκης γεννήθηκε είχε πατέρα Κρητικό και μητέρα Μικρασιάτισσα.
Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε ανακαλύψει την αγάπη του για τη μουσική κι έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις, ενώ το 1942 εξέδωσε τα πρώτα του ποιήματα, με το ψευδώνυμο Ντίνος Μάης.
Το 1943 αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ, θα συλληφθεί μάλιστα από τους Ιταλούς και στη φυλακή θα γνωρίσει το έργο του Μαρξ.
Μετά τα Δεκεμβριανά, καταδιώκεται από τις αστυνομικές αρχές και για ένα διάστημα ζει παράνομα στην Αθήνα.
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) θα εξοριστεί πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο.
Οι πολιτικές του διώξεις όμως δεν ανακόπτουν το δημιουργικό του έργο…
Συνθέτει έργα «κλασσικής» μουσικής και στις 5 Μαρτίου 1950 παρουσιάζεται στο θέατρο «Ορφέας» της Αθήνας το πρώτο του έργο, «Πανηγύρι της Ασή-Γωνιάς» (1946), από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με μαέστρο τον δάσκαλό του Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Κληροδότημα του στον ελληνικό λαό η μελοποίηση Ελλήνων ποιητών.
Ένα βράδυ του 1958, ενώ περιμένει τη γυναίκα του στο αυτοκίνητο, διαβάζει τον «Επιτάφιο» του και επί τόπου μελοποιεί τα πρώτα οκτώ ποιήματα, ενώ το 1960 μελοποιεί το Άξιον Εστί του Οδυσέα Ελύτη.
Το 1960 γράφει τη μουσική για τα Επιφάνεια, σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη.
Ήταν εκείνος που πάντρεψε την ποίηση με τους λαϊκούς ήχους με τη βοήθεια του Μάνου Χατζιδάκι
Το 1963 μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη ιδρύεται η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας εκλέγεται πρόεδρος
Την ίδια εποχή εκλέγεται βουλευτής της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) και το 1964 αποκτά διεθνή αναγνώριση με τη σύνθεση της μουσικής για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, «Αλέξης Ζορμπάς»
Την 21η Απριλίου του 1967 περνάει στην παρανομία και απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση κατά της Δικτατορίας, για να συλληφθεί τον Αύγουστο του 1967 ως Πρόεδρος του Αντιδικτατορικού Μετώπου και να οδηγηθεί στη φυλακή
Αποφυλακίζεται το 1970, μετά από θύελλα διαμαρτυριών από προσωπικότητες, όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Λώρενς Ολίβιε, Υβ Μοντάν και καταφεύγει στο Παρίσι
Την πρώτη χρονιά της μεταπολίτευσης, το 1974, γυρίζει στην Ελλάδα και δίνει πολλές συναυλίες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη
Το 1976 ιδρύει το Κίνημα «Πολιτισμός της Ειρήνης» και δίνει διαλέξεις και συναυλίες σ’ όλη την Ελλάδα
Το 1983 του απονέμεται το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη
Το 1986 γίνεται πραγματικότητα η δημιουργία επιτροπών ελληνοτουρκικής φιλίας στην Ελλάδα με πρόεδρο τον ίδιο
Το 1988 διοργανώνονται στην τότε Δυτική Γερμανία με δική του πρωτοβουλία δύο συνέδρια για την ειρήνη, στο Τύμπιγκεν και την Κολωνία
Το 1990 δίνει 36 συναυλίες σ’ όλη την Ευρώπη υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας
Το 1993 αναλαμβάνει Γενικός Διευθυντής Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, όμως παραιτείται τον επόμενο χρόνο
Το 1994 λαμβάνει τιμητικό διδακτορικό τίτλο από το πανεπιστήμιο του Κεμπέκ
Τα επόμενα χρόνια παρουσιάζονται οι όπερές του Ηλέκτρα (1995) και Αντιγόνη (1999), ενώ παράλληλα αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα στο εξωτερικό
Τελευταία του δημόσια εμφάνιση ήταν στη διαμαρτυρία κατά της ψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών, όπου έστειλε μήμυμα προς τη Βουλή να «μην προχωρήσει σε αυτό το έγκλημα»
Στην εξηντάχρονη καριέρα του, ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει πάνω από 1.000 τραγούδια,πολλά συμφωνικά έργα, καντάτες και ορατόρια, μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα και τραγωδίες, όπερες και μουσική για τον κινηματογράφο, παρακαταθήκη που θα συνοδεύει τους απανταχού Έλληνες ανά τους αιώνες.
Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του – Την Πέμπτη η Εξόδιος Ακολουθία
Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών θα τεθεί η σορός του Μίκη Θεοδωράκη που έφυγε από τη ζωή σήμερα, 2 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της οικογένειάς του Μίκη Θεοδωράκη, η σορός του θα εκτεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών από την Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου και η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί στην Μητρόπολη Αθηνών την Πέμπτη, στις 15:00.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος για την απώλεια του μεγάλου δημιουργού, σημειώνοντας πως «είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός».
Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε εκφράσει ως τελευταία του επιθυμία να κηδευτεί και να ταφεί στη γενέτειρά του, την Κρήτη.
Την επιθυμία του αυτήν είχε εκφράσει μέσω επιστολής που είχε εμπιστευτεί στον ΓΓ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπα, μέσω τη οποίας του είχε πει: «θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο ως κομμουνιστής».
«Θέλω να αφήσω αυτό τον κόσμο ως κομμουνιστής»
Ο Μίκης Θεοδωράκης, διαισθανόμενος τον θάνατό του, είχε στείλει επιστολή στον Δημήτρη Κουτσούμπα.
Σε προσωπική του επιστολή στις 5 Οκτωβρίου του 2020 προς τον Γενικό Γραμματέα του ΚΚΕ, έγραφε:
«Τώρα στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν απ’ το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα “Μεγάλα Μεγέθη”. Έτσι βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής».
Ο μουσικοσυνθέτης είχε ζητήσει από τον Δημήτρη Κουτσούμπα να επιληφθεί εκείνος προσωπικά ώστε «να γίνει σεβαστή όχι μονάχα η ιδεολογία μου αλλά και οι αγώνες μου για την ενότητα των Ελλήνων. Καθώς επίσης βέβαια και όλα αυτά που ήδη έχω ρυθμίσει, σε συνεννόηση με την γραμματέα μου Ρένα Παρμενίδου και τον φίλο και Πρόεδρο του Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Αγοραστάκη».
Επιπλέον, όπως έγινε γνωστό, η τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη, την οποία είχε μεταφέρει στον Δημήτρη Κουτσούμπα, τη γραμματέα του Ρένα Παρμενίδου και τον Πρόεδρο του “Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη”, Γιώργο Αγοραστάκη, ήταν η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή να πραγματοποιηθούν στην πατρίδα του, το Γαλατά Χανίων.
Τριήμερο πένθος κήρυξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Με αναφορά στο θάνατο του κορυφαίου δημιουργού Μίκη Θεοδωράκη ξεκίνησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την εισαγωγική τοποθέτησή του στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ κήρυξε τριήμερο πένθος από σήμερα.
«Τη σημερινή μας συνεδρίαση σκιάζει δυστυχώς μία πολύ θλιβερή είδηση: Ο Μίκης Θεοδωράκης περνά πια στην αιωνιότητα. Η φωνή του σίγησε και μαζί του σίγησε και ολόκληρος ο Ελληνισμός», ανέφερε αρχικά ο πρωθυπουργός.
Και τόνισε: «Όπως είχε γραφτεί και για τον Παλαμά, ‘όλοι είχαμε ξεχάσει πως είναι θνητός’. Όμως, μας αφήνει παρακαταθήκη τα τραγούδια του, την πολιτική του δράση, αλλά και την εθνική του προσφορά σε κρίσιμες στιγμές.
Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει.
Και γι’ αυτό και με απόφαση της κυβέρνησης από σήμερα κηρύσσεται τριήμερο εθνικό πένθος.
Όπως ξέρετε, είχα την τιμή να τον γνωρίζω για πολλά χρόνια και σχετικά πρόσφατα μάλιστα τον είχα επισκεφτεί. Οι συμβουλές του ήταν πάντα πολύτιμες για μένα, κυρίως αυτές που αφορούσαν στην ενότητα του λαού μας και στην υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών.
Πιστεύω πως η καλύτερη τιμή προς αυτόν τον παγκόσμιο Έλληνα θα είναι εμείς, με το καθημερινό μας έργο, να κάνουμε πράξη αυτό ακριβώς το μήνυμά του. Ο Μίκης είναι η Ιστορία μας και πρέπει να τη συνεχίσουμε όπως θα ήθελε και εκείνος».