Ο Όλυμπος είναι υποψήφιος για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στην υποβολή του σχετικού, προκαταρκτικού φακέλου υποψηφιότητας του Ολύμπου για την ένταξη, προχώρησε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.).
Ο φάκελος θα αξιολογηθεί σε πρώτη φάση από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και, μετά την αποστολή παρατηρήσεων, αναμένεται να υποβληθεί στην οριστική του μορφή στις αρχές του 2023. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα ανακοινωθεί το επόμενο το καλοκαίρι.
Η κατάθεση του φακέλου είναι το αποτέλεσμα μίας μακράς διαδικασίας, καθώς η υποψηφιότητα του Ολύμπου κατατέθηκε στην δοκιμαστική λίστα υποψηφιοτήτων το 2014.
Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα, σήμερα, μόλις δύο περιοχές είναι εγγεγραμμένες στον Κατάλογο Μνημείων Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς: τα Μετέωρα και το Άγιον Όρος.
Παγκοσμίως, ο Κατάλογος περιλαμβάνει 1.155 Μνημεία. Για να ενταχθεί μία περιοχή πρέπει να πληροί μία σειρά κριτηρίων που σχετίζονται με τα στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, τα γεωλογικά – μορφολογικά χαρακτηριστικά, την πλούσια βιοποικιλότητα και την ύπαρξη σημαντικών οικολογικών – βιολογικών διεργασιών για την εξέλιξη της ζωής.
Η ένταξη μίας περιοχής στον Κατάλογο Μνημείων Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO συνοδεύεται από σημαντικά πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, που συνδέονται με την αύξηση της αναγνωρισιμότητας και της τουριστικής κίνησης, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν αυστηροί κανόνες για την προστασία και διαχείρισή της.
Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της χώρας με ύψος 2.918 μ., έγινε το 1938 ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας, ενώ από το 1981 έχει χαρακτηριστεί ως Απόθεμα Βιόσφαιρας της UNESCO. Το 2021 ανακηρύχθηκε με Προεδρικό Διάταγμα ως Εθνικό Πάρκο.
Η περιοχή του Ολύμπου θεωρείται «ο παράδεισος των βοτανολόγων» με 1.700 είδη και υποείδη φυτών, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 25% της ελληνικής χλωρίδας. Ο δε αριθμός των 26 ενδημικών φυτών του Ολύμπου, αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών φυτών που απαντάται σε οποιοδήποτε άλλο ελληνικό βουνό.
Όλυμπος: Σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε «Όνομα σύμβολο, από τα πλέον αναγνωρίσιμα διεθνώς, ο Όλυμπος, είναι συνδεδεμένος με τη μυθολογία του ελληνικού δωδεκαθέου, ενώ ξεχωρίζει για την πολύτιμη βιοποικιλότητά του. Αποτελεί τον ιδανικό συνδυασμό φύσης, μυθολογίας και ιστορίας. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθούμε την ένταξη του Ολύμπου στα φυσικά τοπία της UNESCO, ώστε να συμβάλλει ουσιαστικά στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας».
Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε «Πέρσι εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία και τη διαχείριση της φύσης και του τοπίου του Ολύμπου. Τώρα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, κάνουμε ακόμα ένα σημαντικό βήμα ώστε το μυθικό βουνό να αναγνωριστεί παγκοσμίως από την UNESCO και να αποτελέσει ένα ισχυρό σύμβολο για την αειφόρο και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της χώρας».
Ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης, δήλωσε: «Η υποψηφιότητα του Ολύμπου είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί συνδυάζει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του μοναδικού αυτού τόπου με την εξαιρετικά υψηλή του βιοποικιλότητα, για την προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και την ανάδειξη και προστασία της περιοχής».