Τη δημιουργία προσωρινού μηχανισμού εθελοντικής επιστροφής 5.000 μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στις χώρες καταγωγής τους με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα νησιά, ανακοίνωσαν σε κοινές δηλώσεις τους η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, μετά το τέλος της σύσκεψης που είχαν στο υπουργείο.
Ο μηχανισμός αυτός θα είναι προσωρινός, δίνοντας την ευκαιρία μόνο για ένα μήνα σε όσους μετανάστες βρίσκονται στις δομές στα νησιά και έφτασαν στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 να υποβάλουν αίτημα εθελούσιας επιστροφής λαμβάνοντας βοήθημα ύψους 2.000 ευρώ. Οι επιστροφές θα γίνουν σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και τη Frontex. Όπως επισήμανε η κ. Γιόχανσον, ο μηχανισμός αυτός «είναι μια ευκαιρία να μειωθεί η πίεση στα ελληνικά νησιά», ενώ ο κ. Μηταράκης παρατήρησε ότι οι εθελοντικές επιστροφές έρχονται να προστεθούν στην μεταφορά 10.000 αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα, που έχει ανακοινωθεί για το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Επίσης, η επίτροπος και ο υπουργός ανακοίνωσαν ότι θα δοθεί βαρύτητα στο θέμα της μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αρχή να κάνουν ήδη επτά κράτη μέλη, που αναμένεται να πάρουν στις χώρες τους τουλάχιστον 1.600 ασυνόδευτους. «Είναι πολύ επείγον να βρούμε λύση γιατί η παιδική και εφηβική ηλικία δεν επαναλαμβάνονται», παρατήρησε η κ. Γιόχανσον και συμπλήρωσε ότι η Επιτροπή θα συνδιοργανώσει με την ελληνική κυβέρνηση τη διάσκεψη για τα ασυνόδευτα τον Μάιο.
Η κ. Γιόχανσον επανέλαβε την αλληλεγγύη της Επιτροπής προς την Ελλάδα, αλληλεγγύη που συμβαδίζει «με τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες και αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας της ΕΕ». Υπογράμμισε επίσης ότι «συζητήσαμε τη σημασία να τηρούνται οι διεθνείς και ευρωπαϊκές συνθήκες και να δίνεται πρόσβαση στο άσυλο σε όλους τους ανθρώπους που το θέλουν, πριν επιστραφούν».
«Ζητήσαμε και ζητάμε τη στήριξη της Ευρώπης, για τη διαχείριση της κρίσης και των επιπτώσεών της», επισήμανε ο υπουργός Μετανάστευσης & Ασύλου, Νότης Μηταράκης, κάνοντας λόγο για αίτημα «άμεσης στήριξης και στο νέο κανονισμό τής ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ο οποίος πρέπει να ανταποκρίνεται στην αρχή της αναλογικής κατανομής της ευθύνης των προσφυγικών ροών».
Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ προς την Ίλβα Γιόχανσον, αν στην πρόταση για το νέο κανονισμό για το άσυλο, που θα παρουσιάσει η Επιτροπή μετά το Πάσχα, θα προβλέπονται υποχρεωτικές μετεγκαταστάσεις στα άλλα κράτη μέλη, η Επίτροπος απάντησε ότι «αυτό ήταν ένα από τα ζητήματα που μπλόκαραν στις προηγούμενες προτάσεις, οπότε πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους να προχωρήσουμε, που θα γίνουν αποδεκτοί από τα άλλα κράτη μέλη».
Τέλος, σε ερώτηση σουηδικού ΜΜΕ προς τον κ. Μηταράκη για την κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση για παραβίαση των διεθνών συνθηκών με την απόφαση να μην έχουν πρόσβαση στο άσυλο οι μετανάστες που έρχονται στη χώρα μετά την 1η Μαρτίου, ο υπουργός απάντησε πως «είναι ξεκάθαρο ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια εθνική επείγουσα κατάσταση και πρέπει να προστατεύσουμε τα σύνορά μας» και προσέθεσε: «Το κάνουμε αυτό με πλήρη σεβασμό των διεθνών και εθνικών νόμων».