Οριστικά σελίδα έχει γυρίσει η χώρα στη διαχείριση του µεταναστευτικού προβλήµατος, µε την κυβέρνηση να διαµηνύει ότι τα φαινόµενα της περιόδου 2015-2019, που είχαν µετατρέψει κυρίως τα σηµεία εισόδου της χώρας σε έναν απέραντο καταυλισµό, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία, από τους 90.000 διαµένοντες στις 121 δοµές φιλοξενίας που διέθετε η χώρα, σήµερα είναι 15.000 σε 33 δοµές, ενώ έχουν κατασκευαστεί τρεις νέες κλειστές, ελεγχόµενες δοµές, που ενισχύουν την ασφάλεια και παρέχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στους διαµένοντες στη Σάµο, την Κω και τη Λέρο.
Νέα δομή στη Λέσβο
Επιπλέον, τον Φεβρουάριο του 2023 αναµένεται να εγκαινιαστεί η νέα κλειστή, ελεγχόµενη δοµή στη Λέσβο. Αναφορικά µε το νησί της Χίου, στόχος του αρµόδιου υπουργείου είναι η λειτουργία της νέας κλειστής δοµής να επιτευχθεί τον Απρίλιο του 2023. Η πολιτική της κυβέρνησης για τη διαχείριση του Μεταναστευτικού / Προσφυγικού επικεντρώθηκε από την πρώτη στιγµή στη µείωση των ροών και στον περιορισµό των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες, µε την έµφαση να δίνεται στην επέκταση της αποσυµφόρησης πέρα από τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, σε ολόκληρη την επικράτεια.
Αφίξεις και αποχωρήσεις
Τα απογραφικά στοιχεία για το Μεταναστευτικό που αφορούν την πορεία του προσφυγικού και µεταναστευτικού ζητήµατος στην Ελλάδα αναφέρουν ότι το πρώτο δεκάµηνο του 2022 καταγράφηκαν 12.737 αφίξεις, ενώ οι αποχωρήσεις την ίδια περίοδο ανήλθαν σε 7.133. Από το σύνολο των διαµενόντων, το 80% βρίσκεται στην ενδοχώρα, ενώ επιτεύχθηκε µείωση της τάξης του 54% στο σύνολο των διαµενόντων στην ενδοχώρα και του 16% στα νησιά.
Τα τελευταία στοιχεία αναφέρουν πως οι αιτούντες άσυλο στα νησιά είναι 3.828. Ενδιαφέρον είναι το στοιχείο για τις εκκρεµείς αιτήσεις ασύλου, που το 2019 άγγιζαν τις 202.000, ενώ σήµερα έχουν περιοριστεί στις 25.000. Τα «Π» παρουσιάζουν τον χάρτη των 33 δοµών που βρίσκονται σε λειτουργία σε ολόκληρη την επικράτεια, συµπεριλαµβανοµένων των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης και των κλειστών, ελεγχόµενων δοµών.
Εκκενώθηκε
Αξίζει να σηµειωθεί πως η κλειστή δοµή του Ελαιώνα στην Αθήνα, που ταυτίστηκε µε τη µεταναστευτική κρίση στην πρωτεύουσα, εκκενώθηκε και η έκταση επιστράφηκε στον ∆ήµο Αθηναίων, προκειµένου να εκκινήσουν οι εργασίες για το έργο της «∆ιπλής ανάπλασης».
Σηµαντική εξέλιξη στο πεδίο του Μεταναστευτικού αποτελεί και η ολοκλήρωση του προγράµµατος φιλοξενίας αιτούντων άσυλο σε διαµερίσµατα «Estia» στα τέλη του 2022, µε το υπουργείο να προχωρά στη σταδιακή µετεγκατάσταση των ωφελουµένων σε δοµές φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα. Το πρόγραµµα αναµένεται να χρησιµοποιηθεί για στεγαστική πολιτική από το υπουργείο Εργασίας για νέους και νέες.
Αποσυμφόρηση
Σύµφωνα µε στοιχεία του υπουργείου, στις 31 Οκτωβρίου 2022 διέµεναν σε διαµερίσµατα του «Estia» 4.305 άτοµα, ενώ ο τερµατισµός του προγράµµατος αποβλέπει σε περαιτέρω αποσυµφόρηση των αστικών κέντρων.
Οι νέες κλειστές δοµές στα νησιά της «πρώτης γραµµής» δεν θυµίζουν σε τίποτα την ντροπή της Μόριας ή το χάος της Ειδοµένης, καθώς πρόκειται για σύγχρονα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, που παρέχουν ασφάλειαστους αιτούντες διεθνή προστασία, τους εργαζόµενους αλλά και τους κατοίκους των νησιών, καθώς είναι εγκατεστηµένες έξω από τον αστικό ιστό, ενώ διαθέτουν σύγχρονες τεχνικές και λειτουργικές υποδοµές.
Υποστηρίζονται από κλιµάκια διοικητικής µέριµνας, ταυτοποίησης και εξακρίβωσης ιθαγένειας, ιατρικού ελέγχου και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, ενηµέρωσης και εξωτερικής φύλαξης και ασφάλειας, ενώ σηµαντικό είναι ότι υπάρχουν διακριτοί χώροι, µε τις κατάλληλες προδιαγραφές, για την παραµονή υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών που ανήκουν στις ευάλωτες οµάδες.
Φιλοξενία
Ειδικότερα, σε περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων παρέχεται φιλοξενία σε διακριτούς χώρους, που λειτουργούν ως «ασφαλείς ζώνες». Να σηµειωθεί ότι ο αριθµός ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται στην Ελλάδα εκτιµάται σε 2.573. Όσον αφορά τα µέτρα φύλαξης που ισχύουν στις κλειστές δοµές στα νησιά, έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση Κλειστού Συστήµατος Παρακολούθησης (CCTV), το οποίο χρησιµοποιεί «έξυπνο» λογισµικό, µε σκοπό να προειδοποιεί εγκαίρως για τυχόν έκτακτα συµβάντα, ενώ έχει τη δυνατότητα να δίνει ειδοποιήσεις και εικόνα στο Τοπικό Κέντρο Συµβάντων, στο Κέντρο Ελέγχου στην Αθήνα και στα Κέντρα Ελέγχου λοιπών εµπλεκόµενων φορέων, όπως η Ελληνική Αστυνοµία.
Περίφραξη
Επίσης, υπάρχει διπλή περίφραξη, τύπου ΝΑΤΟ, καθώς και τουρνικέ µε καρταναγνώστες, µε χρήση δακτυλικού αποτυπώµατος, στις διακριτές ενότητες της δοµής για την ελεγχόµενη είσοδο και έξοδο, µε σκοπό την προστασία των εργαζοµένων σε αυτές αλλά και των ευάλωτων οµάδων, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά και οι µονογονεϊκές οικογένειες.
«Πετύχαµε τους στόχους»
Ο Νότης Μηταράκης, τονίζει χαρακτηριστικά στα «Παραπολιτικά» για το θέμα: «Η Ελλάδα µπορεί να πει πλέον µε σιγουριά πως έχει τον έλεγχο του Μεταναστευτικού έπειτα από τρία χρόνια σκληρής και συστηµατικής δουλειάς. Εφαρµόσαµε µια αυστηρή, αλλά δίκαιη µεταναστευτική πολιτική, µε σεβασµό στην ανθρώπινη ζωή, το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και την εθνική κυριαρχία. Προτού, όµως, φτάσουµε σε αυτή την κατάσταση, είχαµε παραλάβει ένα τοπίο χαοτικό. Τη διετία 2015-2016 µπήκαν στη χώρα πάνω από 1 εκατ. άνθρωποι, ενώ χάθηκαν στις ελληνικές θάλασσες πάνω από 1.500 ψυχές λόγω της εµµονής στην πολιτική των ανοιχτών συνόρων. Αθλιες δοµές φιλοξενίας, όπως η Μόρια και η Ειδοµένη, διάσπαρτες σε όλη τη χώρα, µε κακές συνθήκες διαβίωσης, που δυσφήµησαν σε
Περάσαµε από τις χαοτικές κατασκευές, που υποβάθµιζαν τις ελληνικές πόλεις, σε οργανωµένες δοµές, που παρέχουν ασφάλεια στους Ελληνες πολίτες και τους αιτούντες άσυλο
παγκόσµιο επίπεδο τη χώρα µας. Την ίδια ώρα, οι τοπικές κοινωνίες, παρά τη βοήθεια που παρείχαν, αντιµετώπισαν σοβαρά προβλήµατα υποβάθµισης και παραβατικότητας. Τον Ιανουάριο του 2020 θέσαµε δύο βασικούς και µετρήσιµους στόχους: Να µειώσουµε τις ροές και να απαλείψουµε τις επιπτώσεις του Μεταναστευτικού στις τοπικές κοινωνίες. Από 121 δοµές και 90.000 διαµένοντες µετανάστες σε αυτές, έχουµε σήµερα 33 µε 15.000 άτοµα. Στην ίδια στρατηγική εντάσσεται και η αποσυµφόρηση της Αττικής µε το κλείσιµο των δοµών σε Σκαραµαγκά και Ελαιώνα, όπως και µε τον τερµατισµό του προγράµµατος “Estia”. Κατασκευάσαµε κλειστές, ελεγχόµενες δοµές σε Σάµο, Κω και Λέρο, ολοκληρώνεται στη Λέσβο και εντός του 2023 θα κατασκευαστεί και στη Χίο. Ολες τους µε σύγχρονα συστήµατα ασφαλείας και εκτός των αστικών ιστών. Αντίστοιχη αναβάθµιση στα συστήµατα ασφαλείας γίνεται και στις ελεγχόµενες δοµές στην ενδοχώρα, µε δηµιουργία ειδικών περιφράξεων και ελέγχους τύπου αεροδροµίου. Περάσαµε από τις χαοτικές κατασκευές, που υποβάθµιζαν τις ελληνικές πόλεις, σε οργανωµένες δοµές, που παρέχουν ασφάλεια στους Ελληνες πολίτες και τους αιτούντες άσυλο. Με αυτά τα βήµατα και πολλά ακόµη, όπως ψηφιοποίηση διαδικασιών, φύλαξη συνόρων και διεθνείς συνεργασίες για την προώθηση της νόµιµης µετανάστευσης, µπορούµε να πούµε σήµερα πως τους στόχους που είχαµε θέσει τους πετύχαµε. Καταστήσαµε την Ελλάδα ικανή να µπορεί να διαχειριστεί οποιαδήποτε µεταναστευτική κρίση στο µέλλον».
Πένυ Αβραμίδη
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 17 Δεκεμβρίου 2022.