Η αλλαγή της στάσης του κοινού αναφορικά με τα μάρμαρα του Παρθενώνα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο έχει κάνει πιο δύσκολο να αγνοηθούν τα ζητήματα του επαναπατρισμού και της αποαποικιοποίησης, τονίζει ο Guardian.
Το μουσείο δείχνει πρόθυμο να αλλάξει τους όρους της συζήτησης
«Κλεμμένα;», «Λεηλατημένα από τους Βρετανούς», «Το κλέψατε σαν τα μάρμαρα του Παρθενώνα;».
Μια ματιά στα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης του Βρετανικού Μουσείου δείχνει γιατί, όσον αφορά στα επί μακρόν αμφισβητούμενα γλυπτά της Ακρόπολης, το μουσείο είναι πρόθυμο να «αλλάξει τους όρους της συζήτησης».
Αυτά ήταν τα λόγια που χρησιμοποίησε αυτή την εβδομάδα ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, Τζόναθαν Ουίλιαμς, καλώντας σε μια νέα «θετική συνεργασία» με την Ελλάδα για τα μάρμαρα.
Τα γλυπτά του Παρθενώνα εκτίθενται στο μουσείο του Λονδίνου από το 1832, με την Ελλάδα έκτοτε να ζητά κατ’επανάληψη την επιστροφή τους, αφήνοντας τις δύο χώρες σε αδιέξοδο. Είναι πλέον καιρός «να κάνουμε κάτι διαφορετικό ποιοτικά», είπε ο Ουίλιαμς στους Sunday Times.
Η πρόταση του Βρετανικού Μουσείου για «συμφωνία» με την Ελλάδα δείχνει αλλαγή στάσης
Τι μπορεί, όμως, να είναι αυτό; Δεδομένων των πρόσφατων σχολίων του προέδρου, Τζορτζ Όσμπορν, ότι πρέπει να γίνει «μια συμφωνία» με την Ελλάδα, το μουσείο φάνηκε να υποδεικνύει μια αλλαγή της στάσης του για τα μάρμαρα.
Είναι, λοιπόν, πιθανό να δούμε σύντομα τα μάρμαρα να εκτίθενται στην Αθήνα ή ίσως ακόμη και να επιστρέφονται οριστικά στην Ελλάδα;
Όχι ακριβώς, λέει ο Guardian. Αποκαλύπτοντας κάποιες από τις λεπτομέρειες της προτεινόμενης συνεργασίας, το Βρετανικό Μουσείο ήταν ξεκάθαρο:
«Θα δανείσουμε τα γλυπτά, όπως κάνουμε με πολλά άλλα έργα, σε όσους επιθυμούν να τα εκθέσουν… με την προϋπόθεση ότι θα τα φροντίσουν και θα τα επιστρέψουν».
Ομοίως, τα σχόλια του Μπόρις Τζόνσον ότι η επιστροφή των μαρμάρων ήταν υπόθεση του Βρετανικού Μουσείου ερμηνεύτηκαν ευρέως ως υποχώρηση της στάσης του Ηνωμένου Βασιλείου αναφορικά με τον επαναπατρισμό.
Η κυβέρνηση τώρα επιμένει ότι ο πρώην πρωθυπουργός αναφερόταν μόνο σε δανεισμό -και ότι εξακολουθεί να υφίσταται η νομική απαγόρευση προς το μουσείο να δώσει οτιδήποτε πίσω.
Το μουσείο μπορεί να έχει δίκιο όταν υποστηρίζει ότι το ζήτημα της νόμιμης ιδιοκτησίας δεν είναι το παν -«το κοινό απογοητεύεται όταν οι συνομιλίες περιορίζονται σε ένα νομικό πλαίσιο αντιδικίας»- αλλά αυστηρά σε αυτό το σημείο, φαίνεται πως τίποτα δεν έχει αλλάξει.
«Ξέρουν πως το παιχνίδι για τα μάρμαρα του Παρθενώνα έχει τελειώσει»
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι που αμφισβητούν για πόσο θα μπορεί το μουσείο να διατηρήσει αυτή τη γραμμή.
«Όλα αυτά είναι ενδείξεις ότι ξέρουν ότι το παιχνίδι έχει τελειώσει», λέει ο Νταν Χικς, καθηγητής σύγχρονης αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος επίσης επικαλείται σχόλια του διευθυντή V&A, Tristram Hunt, ότι οι νόμοι που απαγορεύουν στα μουσεία να επιστρέφουν αντικείμενα θα πρέπει να επανεξεταστούν.
«Αυτό που συμβαίνει, νομίζω, είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στη θέση του κοινού, των ενδιαφερομένων και των κοινοτήτων που λειτουργούν ως μουσεία. Αυτή η ιδέα ενός καλοπροαίρετου πολιτιστικού ιδρύματος που μοιράζεται είναι εντελώς αβάσιμη τώρα, εάν δεν υποστηριχθεί από την επιστροφή κλεμμένων αγαθών. Υπάρχει μια μεγάλη αλλαγή στην κοινή γνώμη διεθνώς», συμπληρώνει ο καθηγητής.