Το νέο Οικονομικό Βαρόμετρο της GPO για το powergame.gr διεξήχθη το διάστημα 9 – 11 Μαρτίου εν μέσω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων στο Ουκρανικό έδαφος προκαλώντας τεράστια ανησυχία στο σύνολο του πλανήτη.
Μετά από δυο χρόνια πανδημικής κρίσης που ανέτρεψαν την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων έρχεται τώρα μια πολεμική σύγκρουση να αλλάξει τα γεωπολιτικά δεδομένα και να δημιουργήσει νέες αβεβαιότητες στους κατοίκους πρωτίστως και κυρίως της Γηραιάς Ηπείρου.
Αναμενόμενα λοιπόν και στη χώρα μας το 92,1% ανησυχεί πολύ και αρκετά για την σύγκρουση που έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία βιώνοντας ήδη τις επιπτώσεις στην έκρηξη τιμών στην ενέργεια. Το σύνολο σχεδόν του εξεταζόμενου πληθυσμού (97,1%) εκφράζει μεγάλη ανησυχία για περαιτέρω αύξηση των τιμών και στα βασικά αγαθά που θα επιδεινώσει την ήδη επιβαρυμένη εδώ και καιρό οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, ενώ για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας οι πολίτες σε ποσοστό 93,1% πιστεύουν ότι η πολεμική σύρραξη θα λειτουργήσει ως επιταχυντής ακόμη μεγαλύτερων προβλημάτων.
Πέρα από τις αναμενόμενες οικονομικές επιπτώσεις, οι Έλληνες πολίτες σε ποσοστό 66,7% ανησυχούν πλέον και για την ασφάλεια της χώρας και για το λόγο αυτό σε ποσοστό 60,5% θεωρούν ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει ουδέτερη σε αυτή τη διαμάχη ενώ το 65,8% διαφωνεί με την αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Στον αντίποδα το 36,7% της κοινής γνώμης πιστεύει ότι η χώρα πρέπει να συνταχθεί και να ακολουθήσει τις πολιτικές αποφάσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ενώ παράλληλα το 33,2% επιδοκιμάζει την απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης για στρατιωτική βοήθεια στην δοκιμαζόμενη Ουκρανία.
Παράλληλα ωστόσο με την πολιτική ουδετερότητας που προκρίνει η πλειοψηφία το 38,3% του δείγματος δηλώνει ότι οι επιβληθείσες κυρώσεις από την ΕΕ στη Ρωσία δεν επαρκούν με το 26,5% να θεωρεί ότι είναι οι ενδεδειγμένες και το 26,3% να τις βρίσκει πολύ σκληρές.
Το σίγουρο είναι ότι οι Έλληνες πολίτες δεν επιθυμούν την στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στον Ρώσο – Ουκρανικό πόλεμο με το 89,6% να απορρίπτει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Όσον αφορά τον καταμερισμό των ευθυνών για την εν εξελίξει πολεμική σύγκρουση το 33,9% θεωρεί ως βασικό υπεύθυνο των Ρώσο πρόεδρο Βλ. Πούτιν ενώ το 29,7% επιρρίπτει την βασική ευθύνη στο συνασπισμό των Δυτικών Δυνάμεων. Εξίσου και οι δύο πλευρές απαντά αυθόρμητα το 33,1% με τις απαντήσεις στην συγκεκριμένη ερώτηση να αποκαλύπτουν μια σειρά αντιλήψεων βαθιά ριζωμένων στην ελληνική κοινωνία όπως επίσης και την σύγχυση που προκαλεί ένας μάλλον ακατανόητος – όπως και οι περισσότεροι – πόλεμος για την μεγάλη πλειοψηφία των λαών.
Αρνητικά αντιμετωπίζει το 55,6% την απόφαση της Γερμανίας να προχωρήσει σε εξοπλιστικό πρόγραμμα 100 δισ. ευρώ έναντι 34,3% που θεωρεί θετική την συγκεκριμένη εξέλιξη για την σταθερότητα της Ευρώπης.
Όσον αφορά στη συζήτηση, έντονη στις αρχές του 21ου αιώνα αλλά ξεχασμένη εδώ και χρόνια, περί της δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού στρατού το 60,6% τάσσεται υπέρ μιας τέτοιας προοπτικής έναντι 31,4% που είναι αντίθετο σε μια τέτοια απόφαση. Το ζήτημα επανέρχεται στο προσκήνιο και εντάσσεται στη συνολική ατζέντα που αφορά την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με την χάραξη και υιοθέτηση μιας κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
Ταυτόχρονα το 47,8% επιθυμεί οι αμυντικές δαπάνες της χώρας να παραμείνουν στα επίπεδα που βρίσκονται σήμερα με το 33,9% ωστόσο να επιθυμεί περαιτέρω αύξηση επηρεασμένο προφανώς από την συγκυρία.
Οι πρωταγωνιστές της Ουκρανικής κρίσης
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συνεχίζει να απολαμβάνει υψηλής δημοφιλίας στη χώρα μας αφού συγκεντρώνει ποσοστό θετικών απόψεων 68,6% όντας ο μοναδικός από τους πρωταγωνιστές της ουκρανικής κρίσης που έχει περισσότερες θετικές από αρνητικές απόψεις.
Ο Ουκρανός πρόεδρος κ. Ζελένσκι καταγράφει 43,1% θετικές απόψεις έναντι 53,3% αρνητικές. Ο Γερμανός καγκελάριος κ. Σολτς έχει 37,2% θετικές και 49,2% αρνητικές ενώ τις χαμηλότερες βαθμολογίες συγκεντρώνουν ο Αμερικανός πρόεδρος κ. Μπάιντεν με 34% θετικές απόψεις έναντι 61,8% αρνητικών και τέλος ο Ρώσος πρόεδρος κ. Πούτιν με 80,5% αρνητικές απόψεις έναντι μόλις 16% θετικών. Μπορεί λοιπόν οι πολίτες να διχάζονται στο ζήτημα της επίρριψης των ευθυνών για τον ουκρανικό πόλεμο δείχνουν ωστόσο με τις απαντήσεις τους τον κ. Πούτιν ως τον πλέον αρνητικό πρωταγωνιστή των εξελίξεων και στην ουσία τον ηγέτη που οι αποφάσεις του οδήγησαν στην σημερινή κατάσταση.
Οι στάσεις των κομμάτων
Όσον αφορά στις θέσεις των ελληνικών κομμάτων, η πρώτη ανάγνωση του πίνακα των απαντήσεων μας οδηγεί σε ένα μάλλον παράδοξο συμπέρασμα αφού για όλα τα κόμματα οι αρνητικές απόψεις είναι περισσότερες από τις θετικές. Υπάρχουν βέβαια διακυμάνσεις με τη ΝΔ να συγκεντρώνει τις περισσότερες θετικές γνώμες με 44,4% ακολουθούμενη από το ΚΙΝΑΛ με 40,9% και τον ΣΥΡΙΖΑ με 35,4%. Και τα τρία αυτά κόμματα καταδίκασαν την ρωσική εισβολή ενώ η πιο ισορροπημένη στάση του ΚΚΕ αποδοκιμάζεται μεν από το 53,4% του συνόλου συναντά όμως την αποδοχή του 26,5% απόρροια ίσως του έντονου αντιδυτικισμού που συνεχίζει να βρίσκει έδαφος σε ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.
Η Ουκρανική κρίση προκαλεί ανησυχία στο 73,3% των πολιτών για πιθανές αρνητικές εξελίξεις στο ελληνοτουρκικό μέτωπο με την μεγάλη πλειοψηφία (70,2%) να είναι υπέρ του διαλόγου με την γείτονα και να συμφωνεί με τις απευθείας επαφές του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Ερντογάν.
Οικονομική κατάσταση
Όπως ήδη έχουμε διαπιστώσει, η μεγαλύτερη ανησυχία του πληθυσμού εστιάζεται στις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία με το 83,5% να πιστεύει ότι το επόμενο διάστημα η προσωπική οικονομική του κατάσταση θα επιδεινωθεί ενώ αντίστοιχα ποσοστά καταγράφονται και για τον γενικό οικονομικό δείκτη με το 86,6% να θεωρεί ότι το οικονομικό κλίμα θα χειροτερέψει αισθητά το επόμενο διάστημα.
Έχοντας στην διάθεση μας τα διαχρονικά στοιχεία αυτών των δεικτών μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι βρισκόμαστε στην πιο δύσκολη οικονομική φάση με τον δείκτη οικονομικής αισιοδοξίας να βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στα οποία δεν είχε καταγραφεί ούτε στις δύσκολες συνθήκες των συνεχόμενων lockdown της περιόδου της υγειονομικής κρίσης.
Το ροκάνισμα της Ελληνικής οικονομίας υπό την σκιά του πολέμου στην Ουκρανία είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα με την ανησυχία σχετικά με την διάρκεια και την έκβαση της σύγκρουσης να εκτοξεύει τον πληθωρισμό σε ιστορικά επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό η οικονομία των νοικοκυριών καθίσταται το βασικό πολιτικό πεδίο της αντιπαράθεσης στο οποίο η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει. Η ρητορική περί εισαγόμενης κρίσης δεν μπορεί να λειτουργήσει επί μακρόν καθησυχαστικά για τους πολίτες με το 76,6% να θεωρεί τα κυβερνητικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας ανεπαρκή.
*Η έρευνα διεξήχθη από τις 9 έως τις 11 Μαρτίου 2022., σε σχεδιασμένο δείγμα 1.000 ατόμων, 17 ετών και άνω. Στρωματοποιημένη μέθοδος, το δείγμα κατανεμήθηκε με τη μέθοδο των ποσοστώσεων, με αναλογία ως προς τις Περιφέρειες. Η συλλογή στοιχείων έγινε με τηλεφωνικές συνεντεύξεις, με γραπτό δομημένο ερωτηματολόγιο. Μέγιστο στατιστικό σφάλμα της μέτρησης είναι το 2.9% . τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν σταθμιστεί με τη σύνθετη στάθμιση ως προς το φύλο, την ηλικία και την κομματική προτίμηση. Επισημαίνεται πως τα στοιχεία της μέτρησης αποτελούν την καταγραφή των τάσεων που επικρατούν τη δεδομένη χρονική περίοδο διεξαγωγής της έρευνας.
**Αύριο το δεύτερο μέρος του Οικονομικού Βαρόμετρου, με την πρόθεση ψήφου και την αξιολόγηση των υπουργών.
Πηγή: Αντώνης Παπαργύρης – Διευθυντής ερευνών GPO για το powergame.gr