Πρόστιμο επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού σε 4 εταιρείες που συμμετείχαν σε διαγωνισμούς, ιδίως της ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ, του OTE κ.ά., για την προμήθεια εμποτισμένων ξύλινων στύλων, τραβερσών κ.λπ.
Το πρόστιμο, που είναι συνολικά 316.798 ευρώ, επιβλήθηκε διότι οι εταιρείες κατά τους διαγωνισμούς προχωρούσαν σε τεχνητή διαμόρφωση των προσφορών σε επίπεδα διαφορετικά, από αυτά στα οποία θα είχαν διαμορφωθεί υπό συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η απόφαση, το πρόστιμο είναι μειωμένο, κι αυτό έγινε διότι οι εταιρείες συνεργάστηκαν και αποδέχθηκαν τις παραβάσεις που διαπίστωσε η επιτροπή.
Όπως σημειώνεται: «Κρίθηκε σκόπιμη η αναπροσαρμογή επί το ηπιότερον του τελικώς επιμετρηθέντος προστίμου κατά 30% λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ μειώθηκε περαιτέρω κατά 15% δεδομένου ότι τα εμπλεκόμενα μέρη στην σύμπραξη επιβεβαίωσαν με σχετική δήλωσή τους ανέκκλητα, ανεπιφύλακτα και με σαφήνεια ότι η εισήγηση διευθέτησης απηχεί τις προτάσεις διευθέτησης διαφοράς που υπέβαλαν».
Η απόφαση
Αναλυτικά η απόφαση αναφέρει τα εξής:
Η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΕΑ) με ομόφωνη απόφασή της, κατά την απλοποιημένη διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών του άρθρου 25α του ν. 3959/2011 και σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 772/2022 Απόφασή της, αποδέχθηκε τις σχετικές Προτάσεις Διευθέτησης Διαφοράς που υπέβαλλαν οι εταιρείες i) ΔΡΙΤΣΑ – ΚΑΓΚΛΗ ΑΒΕΕ, ii) ΕΛΒΙΕΞ ΟΕ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Σ. ΚΑΙ ΕΤΕΘ ΑΕ, iii) ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΑΚΙΔΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΞΥΛΟΥ Α.Ε. και iv) ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΔΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ. Η ΕΑ επέβαλε μειωμένα πρόστιμα για την τέλεση της διαπιστωθείσας, βάσει του σκεπτικού της Απόφασης, παράβασης του άρθρου 1 του ν. 3959/2011, ήτοι, συνολικό ποσό 316.798 ευρώ.
Η Απόφαση της ΕΑ εκδόθηκε κατά την ως άνω απλοποιημένη διαδικασία, κατόπιν σχετικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος εκ μέρους όλων των εμπλεκόμενων μερών για την υπαγωγή τους στη διαδικασία και συνακόλουθης οριστικής δήλωσης περί αποδοχής των παραβάσεων που διαπιστώθηκαν. Κατά την ίδια Απόφαση κρίνεται σκόπιμη η αναπροσαρμογή επί το ηπιότερον του τελικώς επιμετρηθέντος προστίμου κατά 30% λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ μειώθηκε έτι περαιτέρω κατά 15% δεδομένου ότι τα εμπλεκόμενα μέρη στην σύμπραξη επιβεβαίωσαν με σχετική δήλωσή τους ανέκκλητα, ανεπιφύλακτα και με σαφήνεια ότι η Εισήγηση διευθέτησης απηχεί τις προτάσεις διευθέτησης διαφοράς που υπέβαλαν.
Με βάση την έρευνα της Υπηρεσίας και τα όσα αποδέχθηκαν οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις κατά τη διαδικασία διευθέτησης, προέκυψε ότι οι ως άνω εταιρείες συμμετείχαν σε οριζόντια αντιανταγωνιστική σύμπραξη υπό τη μορφή συμφωνίας/εναρμονισμένης πρακτικής μεταξύ επιχειρήσεων κατά την έννοια του άρθ. 1 παρ. 1 του Ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 Σ.Λ.Ε.Ε. Ειδικότερα, όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις συμμετείχαν σε ένα σχέδιο νόθευσης έξι (6) διαγωνισμών του ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (ΔΕΔΔΗΕ), καθορίζοντας το πλαίσιο της κοινής τους δράσης στο πλαίσιο του οποίου μείωναν προληπτικά την αβεβαιότητα που συνεπάγεται η αυτοδύναμη ανταγωνιστική συμπεριφορά. Στόχος του ως άνω σχεδίου ήταν η τεχνητή διαμόρφωση των προσφορών σε επίπεδα διαφορετικά, από αυτά στα οποία θα είχαν διαμορφωθεί υπό συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού. Ειδικότερα, προέβησαν α) σε συμφωνία/εναρμονισμένη πρακτική (i) για τον καθορισμό τιμών και ποσοτήτων και β) σε ανταλλαγή μεταξύ ανταγωνιστών ευαίσθητων εμπορικών πληροφοριών, οι οποίες αφορούν ιδίως τιμές και ποσότητες.
Ως σχετική αγορά προϊόντος/υπηρεσιών της υπόθεσης αποτελεί καταρχάς η προμήθεια εμποτισμένων στύλων, η οποία περιλαμβάνει την αγορά εμποτισμού ανεμπότιστων στύλων (υπηρεσία εμποτισμού) και εμπορίας εμποτισμένων στύλων εγκαταστάσεις ηλεκτροδότησης ή τηλεπικοινωνίας. Ως σχετική γεωγραφική μπορεί να οριστεί καταρχάς το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, καθώς οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται ή δύνανται να δραστηριοποιούνται σε όλη την επικράτεια[1].
Αναφορικά, δε, με τη διάρκεια της ως άνω σύμπραξης, αυτή φέρει τα χαρακτηριστικά ενιαίας και διαρκούς παράβασης καθώς οι επιμέρους συμφωνίες/εναρμονισμένες πρακτικές που συνήφθησαν/υιοθετήθηκαν κατά τα έτη 2016, 2017 και 2018, παρουσίαζαν χρονική συνέχεια και κοινά χαρακτηριστικά, ήτοι χαρακτηρίζονται από ταυτότητα στόχων, μεθόδων και εμπλεκομένων (ταυτότητα αντικειμένου και υποκειμένων).
Εν προκειμένω, εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 101 Σ.Λ.Ε.Ε. καθώς δύναται να στοιχειοθετηθεί επηρεασμός του ενδοενωσιακού εμπορίου. Ειδικότερα, παρόλο που οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις εμπίπτουν στην έννοια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)[2], ωστόσο δραστηριοποιούνται στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, και, επομένως, οι δραστηριότητές τους δεν έχουν τοπικό ή περιφερειακό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα μία εξ αυτών ασκεί διασυνοριακή δραστηριότητα. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τις σχετικές διακηρύξεις των διαγωνισμών, δυνατότητα συμμετοχής στους διαγωνισμούς έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα εγκατεστημένα σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι προϋπολογισμοί των διαγωνισμών είναι ιδιαίτερα υψηλοί.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της Απόφασης της ΕΑ πρόκειται για συμφωνία μεταξύ των εμπλεκομένων επιχειρήσεων (νόθευση διαγωνισμού), με την οποία επιδιώκεται εξ αντικειμένου ο περιορισμός του ανταγωνισμού μεταξύ τους. Ειδικότερα, οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις παραβίασαν το άρθρο 1 του ν. 3959/2011 και 101 Σ.Λ.Ε.Ε. λόγω της συμμετοχής τους σε απαγορευμένες οριζόντιες συμπράξεις νόθευσης διαγωνισμών διά μέσου α) αποστολής τηλεομοιοτυπίας από τη μία συμμετέχουσα στην άλλη – πριν την κατάθεση των οικονομικών τους προσφορών στον ΔΕΔΔΗΕ – εμπεριέχουσα σενάρια προσφορών – ποσοτήτων για στύλους, β) ανταλλαγής ηλεκτρονικών επιστολών μεταξύ τους – πριν την κατάθεση των οικονομικών τους προσφορών – σχετικά με τις τιμές και ποσότητες που θα κατέθεταν, γ) συμφωνίας επί του ύψους των οικονομικών προσφορών και δ) αποστολής στοιχείων μιας συμμετέχουσας προς την άλλη σχετικά με το επίπεδο της έκπτωσης που θα προσέφερε σε διαγωνιστική διαδικασία, πριν η παραλήπτρια των άνω στοιχείων εταιρεία καταθέσει την δική της προσφορά, με παράλληλη υιοθέτηση της ίδιας ακριβώς έκπτωσης και από την παραλήπτρια των άνω στοιχείων εταιρεία.
Σημειώνεται, ότι η παρούσα Απόφαση αφορά τέταρτη περίπτωση που το σύνολο των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων προσέρχονται για διευθέτηση και σε στάδιο χωρίς προηγουμένως να τους έχει επιδοθεί σχετική Εισήγηση, γεγονός το οποίο αυξάνει τη διαδικαστική αποτελεσματικότητα της ΕΑ.
[1] Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται ότι η ακριβής οριοθέτηση της σχετικής αγοράς δεν αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τη νομική αξιολόγηση της παρούσας υπόθεσης σύμπραξης.
[2] Ανακοίνωση Ε.Επ. σχετικά με τις συμφωνίες ήσσονος σημασίας που δεν περιορίζουν σημαντικά τον ανταγωνισμό σύμφωνα με το άρθρο 101 παρ. 1 της ΣΛΕΕ (de minimis) (ΕΕ C 291/1, 30.08.2014), παρ. 4, υποσ. 5. Επίσης βλ. και Ανακοίνωση Ε.Επ. – Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την έννοια του επηρεασμού του εμπορίου των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης (ΕΕ C 101/81, 27.04.2004), παρ. 50.