Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πλησιάζουν και η γενική γραμματεία Βιομηχανίας υπενθυμίζει τους κανόνες και τις προϋποθέσεις ασφαλούς διάθεσης των παιχνιδιών στην αγορά ενώ υπογραμμίζει ότι «ως αρμόδια αρχή εποπτείας για την ασφάλεια των παιχνιδιών, διενεργεί τακτικούς και έκτακτους ελέγχους για τη διαπίστωση συμμόρφωσής τους με τις απαιτήσεις, σε όλα τα σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας».
Όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο, ως παιχνίδια χαρακτηρίζονται τα προϊόντα που έχουν σχεδιασθεί ή που προορίζονται, να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο παιχνιδιού από παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών ακόμα κι αν δεν έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό.
Πριν τη διάθεση στην αγορά πρέπει να διαπιστώνεται ότι τα παιχνίδια που διατίθενται σε χώρες της ΕΕ πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ εναρμόνισης στην Ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2009/48/ΕΚ.
Για τη συμμόρφωση ως προς την οδηγία αυτή, ευθύνη φέρουν όλοι οι οικονομικοί φορείς της εφοδιαστικής αλυσίδας από την κατασκευή του παιχνιδιού μέχρι την αγορά του από τον καταναλωτή. Οι οικονομικοί φορείς είναι: ο κατασκευαστής, ο εισαγωγέας, ο αντιπρόσωπος και ο διανομέας. Καθένας από αυτούς έχει διαφορετικό μερίδιο ευθύνης και διαφορετικές υποχρεώσεις.
– Ως κατασκευαστής θεωρείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει ένα παιχνίδι ή που αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή ενός παιχνιδιού, και εμπορεύεται αυτό το παιχνίδι υπό την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του.
Οι κατασκευαστές τηρούν τις υποχρεώσεις του άρθρου 5 της ΚΥΑ 3669/194/2011 και πιο συγκεκριμένα:
1. Εξασφαλίζουν ότι, κατά τη διάθεση των παιχνιδιών τους στην αγορά, τα παιχνίδια είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα σύμφωνα με τις «Βασικές Απαιτήσεις Ασφαλείας» της νομοθεσίας
2. Έχουν στη διάθεσή τους τον τεχνικό φάκελο του προϊόντος και τον διατηρούν για 10 χρόνια από τη διάθεση του παιχνιδιού στην αγορά και για το ίδιο διάστημα είναι σε θέση να αναφέρουν στις αρχές εποπτείας της αγοράς τα στοιχεία του κάθε οικονομικού φορέα στον οποίο έχουν προμηθεύσει προϊόντα.
3. Εκτελούν οι ίδιοι ή αναθέτουν σε τρίτους να διενεργήσουν εξ ονόματός τους τη διαδικασία αξιολόγησης συμμόρφωσης (πχ. να πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες εκθέσεις δοκιμών).
4. Συντάσσουν οι ίδιοι τη Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ στην Ελληνική γλώσσα (ή σε όποια γλώσσα απαιτείται στη χώρα διάθεσης του προϊόντος).
5. Επιθέτουν στο παιχνίδι τη σήμανση «CE» με τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο. Με τη σήμανση «CE», ο κατασκευαστής δηλώνει ότι το προϊόν σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις Βασικές Απαιτήσεις Ασφάλειας της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των παιχνιδιών.
6. Αναγράφουν στη συσκευασία τα στοιχεία (ταυτότητα /διακριτικός τίτλος/ εμπορικό σήμα και στοιχεία επικοινωνίας) του κατασκευαστή .
7. Αναγράφουν κάποιο μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο του παιχνιδιού (όνομα/ τύπος του προϊόντος /αναγνωριστικός αριθμός).
8. Αναγράφουν οδηγίες ή προειδοποιήσεις ασφαλούς χρήσης στα ελληνικά ή (και) με εικονογράμματα. Επισημαίνεται ότι προϊόντα με διαφορετική προοριζόμενη χρήση (π.χ. συλλεκτικές φιγούρες) που ενδέχεται ωστόσο να χρησιμοποιηθούν ως παιχνίδια λόγω της ελκυστικής προς παιδιά εμφάνισης τους, φέρουν ενδείξεις για τους περιορισμούς στη χρήση τους.
– Ως εισαγωγέας ορίζεται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην ΕΕ που διαθέτει ένα παιχνίδι τρίτης χώρας στην κοινοτική αγορά. Σημειώνεται ότι πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται τρίτη χώρα.
Οι εισαγωγείς διαθέτουν στην κοινοτική αγορά μόνο συμμορφούμενα παιχνίδια και αναλαμβάνουν τα ακόλουθα:
1. Να έχουν στην κατοχή τους με έγγραφο ή ηλεκτρονικό μέσο τη Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ του κατασκευαστή. Η δήλωση συμμόρφωσης παρέχεται στις αρμόδιες αρχές μεταφρασμένη στην Ελληνική γλώσσα από επίσημη αρχή εφόσον ζητηθεί στο πλαίσιο τακτικού ή έκτακτου ελέγχου.
2. Να έχουν πρόσβαση (κατόπιν αιτήματος στον κατασκευαστή) στα στοιχεία του τεχνικού φακέλου του προϊόντος, κυρίως στις εκθέσεις δοκιμών που έχουν πραγματοποιηθεί εξ ονόματος του κατασκευαστή και να τις παρέχουν στις αρμόδιες αρχές εφόσον ζητηθεί στο πλαίσιο δευτεροβάθμιου τακτικού ή έκτακτου ελέγχου.
3. Να σημειώνουν κάτω από τίτλο «εισαγωγέας» ή «εισάγεται από» το όνομα, την εμπορική επωνυμία τους ή το εμπορικό τους σήμα και τη διεύθυνση στην οποία μπορεί να έρθει κανείς σε επαφή μαζί τους επάνω στο παιχνίδι ή πάνω στη συσκευασία του (πχ. με αυτοκόλλητη ετικέτα) ή σε έγγραφο που το συνοδεύει.
4. Να επιβεβαιώνουν ότι τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών.
5. Να είναι σε θέση να αναφέρουν στις αρχές εποπτείας της αγοράς τα στοιχεία του κάθε οικονομικού φορέα που τους έχει προμηθεύσει παιχνίδι και κάθε οικονομικού φορέα στον οποίο έχουν προμηθεύσει παιχνίδι για περίοδο 10 ετών από την προμήθειά του.
– Ως διανομέας ορίζεται «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην αλυσίδα του εφοδιασμού, πλην του κατασκευαστή ή του εισαγωγέα, που καθιστά ένα παιχνίδι διαθέσιμο στην αγορά».
Σημειώνεται ότι οι οικονομικοί φορείς που προμηθεύονται παιχνίδια απ’ ευθείας από τρίτη χώρα (είτε μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας είτε απ’ ευθείας από τον κατασκευαστή) δεν θεωρούνται διανομείς των προϊόντων, αλλά εισαγωγείς αυτών.
Οι υποχρεώσεις των διανομέων είναι:
Να επιβεβαιώνουν ότι τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών, σχετικά με τη σήμανση «CE» με τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο, φέρει στη συσκευασία τα στοιχεία (ταυτότητα /διακριτικός τίτλος/ εμπορικό σήμα και στοιχεία επικοινωνίας) του κατασκευαστή και του εισαγωγέα όταν προέρχεται από τρίτη χώρα, φέρει κάποιο αναγνωριστικό στοιχείο του παιχνιδιού (όνομα/ τύπος του προϊόντος /αναγνωριστικός αριθμός) και αναγράφονται οδηγίες ή προειδοποιήσεις ασφαλούς χρήσης στα ελληνικά ή (και) με εικονογράμματα.
Επιπλέον και οι διανομείς οφείλουν να διατηρούν για περίοδο 10 χρόνων τα τιμολόγια αγοράς, έτσι ώστε σε περίπτωση ελέγχου από την υπηρεσία μας να τεκμηριώνεται η μεσολάβηση αντιπροσώπου/ κεντρικού διανομέα (χονδρική πώληση) / εισαγωγέα για κάθε προϊόν (με βάση τον αναγραφόμενο κωδικό του προϊόντος και τα στοιχεία του εισαγωγέα/διανομέα) προκειμένου να επιμερίζονται κατάλληλα οι ευθύνες σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Εφόσον απουσιάζουν τα στοιχεία που καταδεικνύουν τον ενδιάμεσο φορέα ως προμηθευτή, η ευθύνη αναλαμβάνεται από τον διανομέα.
Επισημαίνεται ότι:
1. Διάθεση παιχνιδιών που δε φέρει τη σήμανση «CE» επιφέρει επιβολή προστίμου και άμεση δέσμευση των μη συμμορφούμενων προϊόντων.
2. Στην περίπτωση που ο εισαγωγέας ή ο διανομέας διαθέτει προϊόντα στην αγορά με το δικό του όνομα / εμπορική επωνυμία ή το εμπορικό του σήμα θεωρείται κατασκευαστής και ως εκ τούτου αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή.
3. Στην περίπτωση που ο οικονομικός φορέας προμηθεύεται παιχνίδια απευθείας από τρίτη χώρα, είτε από τον φυσικό κατασκευαστή/τον κεντρικό του αντιπρόσωπο είτε μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, τότε αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του εισαγωγέα.
4. Στην περίπτωση που ο οικονομικός φορέας προμηθεύεται παιχνίδια απευθείας από χώρα της ΕΕ, είτε από τον φυσικό κατασκευαστή/τον κεντρικό του αντιπρόσωπο είτε μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, αναλαμβάνονται από πλευράς του οι υποχρεώσεις τήρησης εθνικών απαιτήσεων (μετάφραση στα ελληνικά της Δήλωσης Συμμόρφωσης, των οδηγιών χρήσης /πληροφοριών ασφαλείας/προειδοποιήσεων) προκειμένου να διαθέσει το προϊόν στην ελληνική αγορά.
5. Με βάση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο όλοι οι οικονομικοί φορείς έχουν την υποχρέωση να συνεργάζονται με τις αρχές και να παρέχουν πληροφορίες στην αρμόδια υπηρεσία κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος, να συνδράμουν στη συγκέντρωση των εγγράφων τεκμηρίωσης όπως η Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ, να αναφέρουν τα μη συμμορφούμενα προϊόντα στις αρμόδιες αρχές καθώς και να αναλαμβάνουν τις δέουσες ενέργειες ώστε να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι από τα παιχνίδια που έχουν καταστήσει διαθέσιμα στην αγορά.
6. Η μη τήρηση των ανωτέρω απαιτήσεων για τη διάθεση των προϊόντων επισύρει σε όσους οικονομικούς φορείς τα διακινούν σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, από την εισαγωγή μέχρι και τη διάθεση στον τελικό χρήστη, διοικητικές κυρώσεις.