Η ειδική έκθεση 2020-2021 του Συνηγόρου του Πολίτη ως Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης των Βασανιστηρίων και της Κακομεταχείρισης παρουσιάζει τα ευρήματα των επιμέρους αυτοψιών σε χώρους κράτησης καθώς και ειδικότερες δράσεις, θεσμικές παρεμβάσεις και εξελίξεις.
Στη διετία 2020-2021, οι συνθήκες πανδημίας και ιδιαίτερα η επιβολή περιοριστικών μέτρων στους χώρους κράτησης οδήγησαν εκ των πραγμάτων τον Εθνικό Μηχανισμό Πρόληψης στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων υλοποίησης της αποστολής του.
Πρόσθετο ειδικό αντικείμενο των ερευνών και παρεμβάσεών του αποτέλεσαν η αντιμετώπιση της πανδημίας, η προστασία της υγείας των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους και η εξισορρόπηση της άσκησης θεμελιωδών δικαιωμάτων τους με την αναγκαιότητα περιοριστικών μέτρων. Ήδη από τους τελευταίους μήνες του 2021, αξιοποιώντας το θεσμικό πλαίσιο και τα διαθέσιμα μέσα, ο Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης επανήλθε σταδιακά σε συνθήκες πλήρους υλοποίησης του επιχειρησιακού του σχεδιασμού.
Οι παθογένειες
Συνοπτικά, η κατάσταση στους χώρους εγκλεισμού της χώρας εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική και στην έκθεση επισημαίνονται και πάλι χρόνιες και επίμονες παθογένειες, όπως υπερπληθυσμός, ανεπάρκεια προσωπικού, ελλείμματα σε αναγκαίες υπηρεσίες, περιορισμένες δυνατότητες ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης για τους κρατούμενους, ακαταλληλότητα χώρων, εφαρμογή μη ενδεδειγμένων πρωτοκόλλων στη μεταχείριση των ψυχικά πασχόντων.
Η λήψη έκτακτων μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας και τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας επιβάρυνε ακόμη περισσότερο μια δυσμενή κατάσταση, καθώς εστίασε στον περιορισμό απόλαυσης δικαιωμάτων και παροχής υπηρεσιών για τους κρατούμενους και φιλοξενούμενους σε χώρους περιορισμού ή στέρησης της ελευθερίας, απορρίπτοντας ουσιαστικά μέτρα που θα συνέτειναν στην αποσυμφόρηση των χώρων αυτών.
Ως κεντρική επισήμανση, στην έκθεση υπογραμμίζεται πως η έλλειψη μέτρων αποσυμφόρησης περιόρισε την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών για προστασία της υγείας. Σε ειδικότερο επίπεδο, αξίζει να σημειωθεί η άρνηση των αρμοδίων, τον Μάρτιο του 2020, να επιτρέψουν σε κλιμάκιο του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης την πρόσβαση σε αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού όπου κρατούνταν αλλοδαποί. Πρόκειται για τη μοναδική περίπτωση άρνησης εισόδου σε στελέχη της Αρχής από την ανάληψη της ειδικής αρμοδιότητας με το νόμο 4228/2014. 
Διαβάστε την έκθεση εδώ.