Η μάστιγα που στιγματίζει γενιές και γενιές είναι η βία κατά των γυναικών. Η ιστορία της Σοφίας θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε κακοποιημένης γυναίκας που ζει σε μια μικρή πόλη της ελληνικής περιφέρειας κι ένιωσε την κακοποιητική μεταχείριση του συζύγου της.
Η ίδια εκτός από τη δική της τραγική ιστορία από την οποία επιβίωσε, ένιωσε και τον πόνο της κόρης της, όταν εκείνη είχε ανάλογη μεταχείριση από το δικό της σύζυγο, αλλά κατάφερε με δύναμη και πείσμα να ξεπεράσει αυτές τις τραυματικές καταστάσεις και να στείλει το δικό της προσωπικό μήνυμα.
Αυτό το ιδιαίτερο μήνυμα, το γεμάτο συγκίνηση, δύναμη και πείσμα, ακούστηκε στη διάρκεια μια ιδιαίτερης εκδήλωσης, που διοργανώθηκε το βράδυ της Πέμπτης, στην πόλη της Δράμας, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας των Γυναικών.
Η GALLERY13 και ο δραστήριος επιμελητής της Δημήτρης Γούδας, σε συνεργασία με την Ένωση Κυριών Δράμας (ΕΚΔ)- Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας και την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων του δήμου Δράμας, παρουσίασαν μια ενδιαφέρουσα έκθεση ζωγραφικής στον χώρο της GALLERY13 τής εικαστικού Αιμιλίας Ξανθοπούλου, με τίτλο: «Με λένε Σοφία».
Στη διάρκεια της έκθεσης, που θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, παρουσιάστηκαν τρία ζωγραφικά έργα της εικαστικού, εμπνευσμένα από την κακοποίηση των γυναικών αλλά και αντικείμενα των θυμάτων έμφυλης βίας, που φιλοξενήθηκαν στο Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας της ΕΚΔ.
Η ιστορία της Σοφίας
Η Δραμινή στιχουργός Όλγα Βλαχοπούλου, που εργάζεται στο Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας της ΕΚΔ, μέσα από μια ηχητική καταγραφή- μαρτυρία, παρουσίασε την κεντρική ιστορία της έκθεσης. Πρόκειται για την ιστορία της Σοφίας, από ένα χωριό της Δράμας, η οποία έζησε την κακοποίηση αλλά και τη σωτηρία, τόσο της δική της όσο και της κόρης της.
Η Σοφία, σχολείο πήγε μέχρι την τετάρτη δημοτικού, μιας και ο πατέρας της αποφάσισε πως έπρεπε να δουλέψει στα χωράφια, για να βοηθήσει την οικογένεια.
Στα δεκαέξι της την πάντρεψαν με προξενιό με κάποιον συνομήλικό της, που δεν είχε δει ποτέ ξανά στην ζωή της. Δεν ένοιαξε κανέναν ποια θα είναι η τύχη αυτού του γάμου. Παρά μονάχα ότι θα είχαν στο σπίτι να ταΐσουν ένα στόμα λιγότερο.
Την άφηνε αιμόφυρτη στο πάτωμα
Εκείνος αγέλαστος, με σκοτεινό βλέμμα. Με αυτόν θα μοιραζόταν εκείνο το βράδυ το κρεβάτι της. Δεν έχει να θυμάται τίποτα καλό από αυτόν τον γάμο. Εκείνος ήταν βίαιος μαζί της από την αρχή. Έπινε. Χωρίς λόγο την έβριζε, την έφτυνε, τη χτυπούσε με μανία και τη βίαζε κατ’ εξακολούθηση. Την άφηνε αιμόφυρτη στο πάτωμα.
Όταν έμεινε έγκυος στο πρώτο παιδί, η κατάσταση κόπασε. Είχε χαρά για τον ερχομό του διαδόχου.
Όταν ο γιος τους έγινε τριών μηνών ξεκίνησαν πάλι το ξύλο και οι βιασμοί. Πήγαινε να θηλάσει το παιδί της με το στήθος της μελανιασμένο από τα χτυπήματα. Δυο χρόνια μετά, έφερε στον κόσμο και την κόρη της.
Η συγκινητική ζωγραφιά της κόρης της
Δεν θα ξεχάσει ποτέ την ημέρα, που η κόρη της έφερε από το σχολείο μια ζωγραφιά, που την έδειχνε αναμαλλιασμένη με μαυρισμένο μάτι να κρατάει το χεράκι της και από κάτω έγραφε:
«Μαμά σ’ αγαπώ. Είσαι η πιο όμορφη και η πιο καλή μαμά του κόσμου». Αυτήν την εικόνα είχε για φυσιολογική το παιδί της. Εκείνη με μαυρισμένο μάτι…
Ένα μεσημέρι την ενημέρωσαν πως εκείνος «έφυγε» ξαφνικά από ανακοπή. Ποτέ πριν στη ζωή της δεν ένιωσε τέτοια ανακούφιση. Ο γιος μεγάλωσε και έφυγε στο εξωτερικό.
Η κόρη παντρεύτηκε από έρωτα ένα νεαρό από ένα διπλανό χωρίο. Μετά από λίγο πληροφορείται πως η κόρη της τρώει ξύλο από τον άνδρα της. Λες και η κακοποίηση είναι κληρονομική και πέρασε από το αίμα της στο δικό της.
Έξαλλη έγινε. Θεριό ανήμερο. Όχι το κορίτσι της. Έκανε τα πάντα. Την έσωσε από τα χέρια του και έφαγε ξύλο για αυτό από τον γαμπρό της. Δεν την ένοιαξε. Σημασία είχε που έσωσε το παιδί της από το ξύλο και τη βία.
Η λύτρωση
Η σωτηρία της ήρθε όταν απευθύνθηκε στην πρόεδρο της Ένωσης Κυριών Δράμας- Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας. Της άνοιξε την καρδιά της, αφήνοντας τις μνήμες να έρθουν στην επιφάνεια, χωρίς κανένα δισταγμό.
Εντάχθηκε σε ομάδα συμβουλευτικής και παράλληλα έκανε και ατομικές συνεδρίες με ψυχολόγο, οι οποίες βοήθησαν πάρα πολύ. Όταν η αυτοεκτίμησή της ανέβηκε, ζήτησε από το προσωπικό του σωματείου να της βρει μία δουλειά.
Η ζωή απέκτησε ένα άλλο νόημα. Προσέφερε κι αυτή στο σπίτι της, ένιωθε χρήσιμη και -για πρώτη φορά μετά από καιρό- καλά με τον εαυτό της…
«Η βία είναι παρούσα σε όλο τον κόσμο»
Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμούς διαδικτυακά η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα δημογραφικής και οικογενειακής πολιτικής και ισότητας των φύλων Μαρία Συρεγγέλα και η grants adviser της πρεσβείας της Νορβηγίας στην Αθήνα Μαρία Φωλά.
Ο Δημήτρης Γούδας παρουσίασε το μήνυμα της ταλαντούχας εικαστικού Αιμιλίας Ξανθοπούλου, η οποία υπογράμμισε ότι «η βία και ιδιαίτερα προς τα παιδιά είναι παρούσα σε όλο τον κόσμο, είναι δε πιο συχνή σε υποανάπτυκτες χώρες, όπου η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί τον κανόνα παρά την εξαίρεση.
Η επιλογή του προσώπου με βοηθά να καταδείξω αυτό το κοινωνικό πρόβλημα, όχι μόνο επειδή σε αυτό φαίνονται εντονότερα τα πάθη των ηρώων μου, αλλά κι επειδή σε αυτό καθρεφτίζεται η δραματικότητα του εσωτερικού τους κόσμου».
Η Αιμιλία Ξανθοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης με άριστα. Έλαβε υποτροφία Εrasmus για τη Σχολή Καλών Τεχνών της Μαδρίτης.
Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Central Saint Martins College στο Λονδίνο και βραβεύτηκε με το βραβείο Mishcon De Reya Art Prize. Παρουσίασε τη δουλειά της σε πέντε ατομικές εκθέσεις και πολλές ομαδικές.