Τα Καλάβρυτα έχουν καθιερωθεί στην συνείδηση του κόσμου ως βασικός χειμερινός προορισμός, ωστόσο οι ομορφιές και οι δραστηριότητες που προσφέρουν και στις υπόλοιπες εποχές… θα σας αποζημιώσουν και με το παραπάνω! Και μάλιστα χωρίς την πολυκοσμία… Ας γνωρίσουμε τους κυριότερους σταθμούς!
Ζαχλωρού
Σε υψόμετρο 623 μέτρων χτισμένη στις πλαγιές του βουνού και σε απόσταση μόλις 12 χιλιομέτρων από τα Καλάβρυτα βρίσκεται ένα από τα πιο γραφικά ορεινά χωριά της Ελλάδος, η Ζαχλωρού. Το όνομα του προήλθε από το Σλαβικό «Ζάγκλορο», που σημαίνει «πίσω από το βουνό». Το χωριό χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας από περαστικούς, οι οποίοι ήλθαν κυνηγημένοι από τα χωριά της Ηπείρου στην Πελοπόννησο. Το χωριό εριβάλλεται από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού.
Το στοιχείο που την κάνει μοναδική, εκτός από την φυσική ομορφιά, γεμάτη με πλατάνια και καρυδιές, είναι ο γραφικός σταθμός «Μέγα Σπήλαιο» του οδοντωτού σιδηροδρόμου στην καρδιά του χωριού και η μεταλλική γέφυρα για το τρένο, που περνάει πάνω από τον Βουραϊκό ποταμό, κατασκευασμένη από το 1896. Το παλαιό καφενείο δίπλα από τις σιδηροδρομικές γραμμές μας μεταφέρει σε άλλη εποχή και φυσικά σε ένα τέτοιο μέρος επιβάλλεται να απολαύσουμε ελληνικό καφέ με τοπικά γλυκά του κουταλιού!
Αξίζει να περπατήσετε μέσα στα στενά του χωριού, στο οποίο γυρίστηκε η «Αστέρω», η πρώτη ταινία της Αλίκης Βουγιουκλάκη το 1959. Επίσης μπορείτε να αγοράσετε τοπικά προϊόντα από το μοναδικό κατάστημα που λειτουργεί λίγο μετά την γέφυρα.
Αν και πρόκειται για μικρό χωριό οι τουριστικές υποδομές βρίσκονται στο πικ της ποιότητας με ξενώνες και ξενοδοχεία που παρέχουν υπηρεσίες πολύ υψηλού επιπέδου και μπορούν να ικανοποιήσουν ακόμα και τον ποιό απαιτητικό επισκέπτη!
Παναγία Πλατανιωτισσα
Σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από Καλάβρυτα βρίσκεται ένα αξιοθέατο που πρέπει να επισκεφτούν όλοι. Πρόκειται για την Παναγία την Πλατανιώτισσα, ένα πραγματικό έργο τέχνης, αφού η εκκλησία στεγάζεται μέσα στον κορμό ενός τεράστιου πλάτανου, ο οποίος προήλθε από τρία πλατάνια τα οποία φύτρωσαν μαζί.
Το ιστορικό αυτό πλατάνι έχει ύψος 25 μ. περίπου, περίμετρο στη βάση του 16 μ. στο μέσο του 12,65 μ. και έχει χωρητικότητα 20 ατόμων. Υπάρχει ένα μικρό τέμπλο με δυο κίονες οι οποίοι σχηματίζουν την Ωραία Πύλη.
Η εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας είναι αποτυπωμένη πάνω στο πλατάνι, σε ύψος 3 μέτρων από το έδαφος στο εσωτερικό του κοιλώματος, που κατά την παράδοση η εικόνα αποτυπώθηκε στον πλάτανο στα χρόνια της εικονομαχίας, όταν μοναχοί του Μεγάλου Σπηλαίου για να σώσουν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας τη μετέφεραν από τόπο σε τόπο και έτσι διανυκτέρευσαν ένα βράδυ στο χωριό Κλαπατσούνα (όπως λεγόταν τότε), μέσα στο φυσικό κοίλωμα του πλατάνου. Το πρωί όταν πήραν την εικόνα για να συνεχίσουν το δρόμο τους είδαν έκπληκτοι το αποτύπωμά της στον κορμό του δέντρου, στην τοποθεσία που την είχαν ακουμπήσει. Έτσι ονομάστηκε Παναγία η Πλατανιώτισσα καθώς και το χωριό. Ο ναός γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Στα αξιοσημείωτα είναι το γραφικό πέτρινο τοξοτό γεφύρι στο πλάι του ναού που ενώνει τις δυο όχθες του μικρού ποταμού που διασχίζει το χωριό. Χάρη στα νερά υπάρχουν αρκετές πηγές με κρύο κρυστάλλινο νερό σε μια κατάφυτη περιοχή, γεμάτη πλατάνια.
Να σημειώσουμε πως μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε δρόμος απευθείας από τα Καλάβρυτα προς την Πλατανιώσσα και το τμήμα που ενώνει τους δυο προορισμούς βρίσκεται υπό κατασκευή. Δυστυχώς οι οδηγοί θα πρέπει να διασχίσουν ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής στρωμένου χωματόδρομου, ωστόσο σε περίπτωση κακοκαιρίας καλύτερα να αναβάλουν την επίσκεψη για άλλη μέρα.
Μέγα Σπήλαιο
Ανεβαίνοντας από την Κάτω Ζαχλωρού και σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από τα Καλάβρυτα στέκεται επιβλητικά ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Ο λόγος για την Ιερά Μονή Μέγα Σπηλαίου, γνωστή ευρύτερα ως «Μέγα Σπήλαιο».
Τι είναι αυτό που την κάνει τόσο σημαντική; Φυσικά η ιστορία της, καθώς πρόκειται για το παλαιότερο μοναστήρι στον Ελλαδικό χώρο. Κτίστηκε το 362 μ.Χ από τους Θεσσαλονικείς αδερφούς μοναχούς, Συμεών και Θεόδωρο. Ενώ οι δύο αδελφοί βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, είδαν ο καθένας ξεχωριστά μια οπτασία με την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα και να βρουν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας από μαστίχα και κερί, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Η Θαυματουργή Ιερή Εικόνα της «Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας» κατέχει εξέχουσα θέση μεταξύ των ιερών κειμηλίων της Μονής Όταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς ήρθε στη Αχαΐα έφερε μαζί του από την Παλαιστίνη και την συγκεκριμένη Ιερή Εικόνα (ευλογημένη από την ίδια την Παναγία) την οποία αργότερα δώρισε στους πρώτους χριστιανούς. Την εποχή των διωγμών αυτοί κατέφυγαν για ασφάλεια στο Σπήλαιο όπου και την έκρυψαν. Όταν οι ίδιοι πέθαναν ή φονεύθηκαν για τον Χριστό, η Εικόνα παρέμεινε στο Σπήλαιο μέχρι που ανακαλύφθηκε κατά τον θαυμαστό τρόπον από την Αγία Ευφροσύνη.
Είναι ανάγλυφη, πάχους τριών πόντων και πλασμένη από κερί, μαστίχα και άλλες ύλες. Φέρει εσθήτα (φόρεμα) χρωματισμένη και χρυσά διαγράμματα. Από τις πολλές πυρκαγιές έχει αμαυρωθεί. Το σώμα της Παναγίας είναι στραμμένο δεξιά, με κεκλιμένη την κεφαλή προς τον Υιόν της, κρατώντας τον στο δεξί χέρι (Δεξιοκρατούσα), ο οποίος με το αριστερό του χέρι κρατεί ελαφρά την αριστερή παλάμη της Μητρός Του, ενώ με το δεξιό κρατάει το Ευαγγέλιο. Δεξιά και αριστερά της κηρόπλαστης Εικόνας παρίστανται, μετά φόβου άγγελοι. Στις τέσσερις γωνιές της Εικόνας δεξιά εξαπτέρυγα Σεραφείμ και αριστερά πολυόμματα Χερουβείμ.
Ωραία η ιστορική αναδρομή, αλλά η επίσκεψη στην Ιερά Μονή δημιουργεί δέος και συναισθήματα που δεν μπορούν να αποτυπωθούν σε φωτογραφίες. Επειδή η πύλη του Ιερού Ναού, μέσα στον οποίο βρίσκονται όλα τα κειμήλια, κλείνει στις 13:00, καλό θα είναι να βρίσκεστε εκεί νωρίς.
Η πόλη των Καλαβρύτων
Δεν γίνεται να παραλείψουμε να αναφερθούμε στην πόλη των Καλαβρύτων. Η μικρή κωμόπολη βρίσκεται χτισμένη σε υψόμετρο 735 μέτρων. Το όνομα Καλάβρυτα, που σύμφωνα με τους ειδικούς σημαίνει “καλές βρύσες”, φαίνεται να το απέκτησε την εποχή της Φραγκοκρατίας τον 13ο αιώνα μ.Χ., όταν αποτέλεσε έδρα μιας από τις 12 Βαρωνίες του Πριγκιπάτου της Αχαΐας με πρώτο Βαρώνο τον Όθωνα ντε Τουρνέ (Othon de Tournay) που έκτισε το κάστρο του πάνω στα ερείπια της ακρόπολης της αρχαίας Κύναιθας.
Επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το 1430 τα Καλάβρυτα γίνονται έδρα μιας από τις τρεις ανεξάρτητες ηγεμονίες (δεσποτάτα) στις οποίες ήταν χωρισμένη η Πελοπόννησος.
Η ιστορία συνεχίζεται στα χρόνια της τουρκοκρατίας, καθώς η περιοχή τον Καλαβρύτων έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση με τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό να σηκώνει το λάβαρο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην Αγία Λαύρα μετά την δοξολογία και ουσιαστικά η επανάσταση ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα.
Την περίοδο της κατοχής τα Καλάβρυτα βίωσαν με τον χειρότερο τρόπο τα γερμανικά αντίποινα. Είναι χαρακτηρισμένα ως «μαρτυρικός οικισμός» καθώς στις 13 Δεκεμβρίου 1943, ο γερμανικός στρατός κατοχής εκτέλεσε σχεδόν όλο τον ανδρικό πληθυσμό (τους περισσότερους πάνω από την ηλικία των 12) των Καλαβρύτων και έκαψε ολοσχερώς την πόλη με τις αναφορές να κάνουν λόγο για περισσότερους από 800 νεκρούς.
Αν και τουριστικός προορισμός, δεν έχει αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της πόλης παραμένοντας παραδοσιακή. Ο γραφικός σταθμός του τρένου στο κέντρο της πόλης, σε προκαλεί να απολαύσεις ελληνικό καφέ όπως παλιά με γλυκό του κουταλιού ή γαλακτομπούρεκο.
Για πέστροφα στο Πλανητέρο
Στους πρόποδες του Χελμού, μεταξύ Κλειτορίας και Σπηλαίου των Λιμνών συναντάμε το πιο παραμυθένιο χωριό της Ελλάδας, το Πλανητέρο. Σε υψόμετρο 697 μέτρα και χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω από το πανέμορφο πλατανοδάσος των πηγών του Αροάνιου ποταμού.
Η περιοχή του Πλανητέρου βρίσκεται εντός της περιοχής Natura 2000 «Όρος Χελμός και ύδατα Στυγός» και αποτελεί το μεγαλύτερο πλατανοδάσος της Ελλάδος.
Επίσης είναι γνωστή για τα πεστροφεία της και τις ταβέρνες με βασικό έδεσμα φυσικά την φρέσκια πέστροφα και μάλιστα με πολλές ευφάνταστες συνταγές, κάποιες από τις οποίες δοκιμάσαμε πρώτου πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα.
Παρατηρήσεις
Μιλώντας με τους μόνιμους κατοίκους της Ζαχλωρούς και των Καλαβρύτων, αναφερόμενοι στον σύγχρονο συρμό του οδοντωτού σιδηροδρόμου τον αποκαλούν «Μετρό». Ο λόγος; Επειδή δεν θυμίζει σε τίποτα τα γραφικά τρένα του παρελθόντος. Χωρίς όμως, φυσικά να αποστρέφονται την εξέλιξη, ζητάνε γεμάτοι νοσταλγία την επιστροφή του θρυλικού «Μουντζούρη» του πρώτου τρένου που πάτησε τις ράγες του οδοντωτού το 1896 και ανακαινίστηκε πλήρως το 1996. Δεδομένου πως η ατμομηχανή είναι πλέον λειτουργική, πραγματοποιεί συμβολικό δρομολόγιο την τελευταία Κυριακή του Μαΐου κάθε έτους. Ως προς αυτό, ζητάνε κυρίως για τουριστικούς λόγους, περισσότερα δρομολόγια κατά την διάρκεια του έτους και κυρίως σε τουριστικές περιόδους, ώστε να «προσφέρουν» αυτήν την συναρπαστική εμπειρία, όπως συμβαίνει στις Μηλιές του Πηλίου.
Λόγω του περιορισμένου χρόνου δεν υπήρχε η δυνατότητα να διασχίσουνε το φαράγγι του Βουραϊκού από την Ζαχλωρού έως τα Καλάβρυτα. Ωστόσο οι λάτρεις της πεζοπορίας αξίζει να κάνουν αυτήν διαδρομή, που θα τους αποζημιώσει απολαμβάνοντας την φύση.
Οι ομορφιές και τα μυστικά των Καλαβρύτων είναι πολλά περισσότερα, αφήνοντας υποσχέσεις για την επόμενη φορά που θα βρεθούμε πάλι εκεί..