Με γρήγορους ρυθμούς προχωρούν οι διαδικασίες για την έναρξη των σεισμικών ερευνών προκειμένου να υπάρξουν γεωτρήσεις το 2025 σε Κρήτη και Πελοπόννησο.
NAVTEX που εξέδωσε ο Σταθμός Ηρακλείου προβλέπει ότι από σήμερα 8 Νοεμβρίου 2022 και μέχρι νεωτέρας, δεσμεύονται περιοχές στο Ιόνιο Πέλαγος, το Δυτικό Πέλαγος και δυτικά και ανατολικά της Κρήτης, προκειμένου το πλοίο SANCO Swift να πραγματοποιήσει ανάπτυξη εξοπλισμού και σεισμικές έρευνες.
Ήδη, η αμερικανική εταιρεία ExxonMobil και η ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων) βρίσκονταν σε επιχειρησιακή ετοιμότητα για την έναρξη των σεισμικών ερευνών, αναμένοντας τον απόπλου του πλοίου που ναυλώθηκε από την νορβηγική PGS που είναι ειδική στις γεωφυσικές έρευνες. Το πλοίο έχει ολοκληρώσει τις δοκιμές των μηχανικών του συστημάτων και βρίσκεται αγκυροβολημένο στους Λιμένες της Κρήτης. Την έναρξη των ερευνών ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Θαλάσσια περιοχή 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων καλύπτουν τα δύο οικόπεδα
Οι σεισμικές έρευνες θα γίνουν σε θαλάσσια περιοχή εμβαδού 40.000 τετραγωνικών μέτρων που καλύπτουν τα δύο οικόπεδα δυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης.
Και στις δύο περιοχές η πλειοψηφία των δικαιωμάτων έρευνας ανήκει στην ExxonMobil η οποία, ύστερα από την αποχώρηση της γαλλικής ΤotalEnergies, ελέγχει το 70% των δικαιωμάτων ενώ το υπόλοιπο 30% ανήκει στην Hellenic Energy (ΕΛΠΕ).
Οι συμβάσεις μίσθωσης των δύο περιοχών είχαν κυρωθεί από τη Βουλή το 2019.
Σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) η κοινοπραξία ExxonMobil – ΕΛΠΕ έχει υποβάλει ποσοτικά και ποιοτικά αναβαθμισμένο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών με στόχο την ολοκλήρωση των ερευνών σε δύο αντί για τρία χρόνια, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα στα τέλη του 2023. Οι σεισμικές έρευνες παρέχουν στις εταιρείες την πληροφορία που είναι απαραίτητη για να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση, η οποία σε περιοχές όπως αυτές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης είναι υψηλού κόστους λόγω του μεγάλου βάθους της θάλασσας.
Σύμφωνα με την ΕΔΕΥΕΠ «πρόκειται για την πιο υποσχόμενη περιοχή για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και ταυτόχρονα για την λιγότερο ώριμη, όπου είναι επιτακτική η άμεση πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων».
Σημειώνεται επίσης ότι την προηγούμενη εβδομάδα εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση για ακύρωση της υπουργικής απόφασης περιβαλλοντικής έγκρισης του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις δύο θαλάσσιες περιοχές («Νοτιοδυτικά Κρήτης» και «Δυτικά Κρήτης»). Την προσφυγή είχαν καταθέσει το Μάιο του 2019 οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Greenpeace και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος.
ΕΔΕΥΕΠ: Πώς θα γίνουν οι έρευνες
Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων με ανακοίνωσή της επισήμανε:
«Σε συνέχεια των δηλώσεων του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και των επιτυχημένων γεωφυσικών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές του 2022 στο Κεντρικό και στο Νότιο Ιόνιο, η ΕΔΕΥΕΠ, η εθνική διαχειριστική εταιρεία υδρογονανθράκων και ενεργειακών πόρων, ανακοίνωσε σήμερα τα επόμενα βήματα στο πρόγραμμα εξερεύνησης κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας, με την πραγματοποίηση τρισδιάστατων γεωφυσικών ερευνών στο Βόρειο Ιόνιο (Block 2) και δισδιάστατων γεωφυσικών ερευνών στις παραχωρήσεις Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Τον Απρίλιο, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την επιτάχυνση του χρονοδιάγραμματος για τη διερεύνηση των δυνητικών αποθεμάτων φυσικού αερίου της χώρας και την επέκταση του σκοπού της ΕΔΕΥΕΠ, η οποία έχει πλέον υπό την επίβλεψη της έργα εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων, διαχείρισης και δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου, γεωλογικής αποθήκευσης αερίων, ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και διεθνών αγωγών.
Οι γεωφυσικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν τους προσεχείς χειμερινούς μήνες με σκοπό την ελαχιστοποίηση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα αυστηρότερα και καλύτερα διεθνή πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως:
• Χρήση του πρωτοκόλλου «ήπιας εκκίνησης» για να διασφαλιστεί ότι τα θαλάσσια θηλαστικά μπορούν να απομακρυνθούν προσωρινά από την περιοχή διενέργειας των γεωφυσικών ερευνών πριν την έναρξή τους.
• Διπλασιασμός των παρατηρητών των θαλάσσιων θηλαστικών πάνω στα ερευνητικά πλοία που διενεργούν τις γεωφυσικές έρευνες για να διασφαλιστεί η προστασία των κητωδών και άλλων ειδών θαλάσσιας ζωής εντός της ζώνης ασφαλείας.
• Επέκταση της ακτίνας της ελάχιστης ζώνης ασφαλείας γύρω από το πλοίο που διενεργεί τις γεωφυσικές έρευνες σε περίπτωση εντοπισμού μεγάλων θαλάσσιων ζώων.
• Περίοδος αναμονής 30 λεπτών πριν την έναρξη και παύση κάθε εξερευνητικής δραστηριότητας.
• Παθητική ακουστική παρακολούθηση υποβρύχιων ήχων για τη μέτρηση των επιπέδων θαλάσσιου θορύβου για τον εντοπισμό θαλάσσιων θηλαστικών.
• Εφαρμογή ζώνης αποκλεισμού 1 χιλιομέτρου γύρω από τις περιοχές «Natura» καθώς και τις ιχθυοκαλλιέργειες.
• Παρακολούθηση με εναέρια μέσα των κητωδών κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των ερευνών.
• Πλήρης συμμόρφωση με όλους τους εφαρμοστέους κανονισμούς και οδηγίες σύμφωνα με συμβάσεις MARPOL VI και ACCOBAMS και τις κατευθύνσεις του JNCC.
Η απαρέγκλιτη τήρηση των ανωτέρω μέτρων και όλων των σχετικών διαδικασιών διασφαλίζεται από την παρουσία ανεξάρτητου παρατηρητή της ΕΔΕΥΕΠ επάνω στο ερευνητικό σκάφος. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ερευνών δραστηριοποιείται έμπειρο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τις εμπλεκόμενες τοπικές και περιφερειακές λιμενικές αρχές καθώς και με τα εμπορικά και αλιευτικά σκάφη που πλέουν πλησίον των περιοχών των ερευνών με στόχο την απρόσκοπτη εκτέλεση τόσο των ερευνητικών προγραμμάτων όσο και των καθημερινών δραστηριοτήτων στις συγκεκριμένες περιοχές.
Ο κ. Αριστοφάνης Στεφάτος, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, σχολίασε: «Θα ήθελα να ανακοινώσω με μεγάλη χαρά την πρόοδο που σημειώνουμε, με βάση το σχέδιο που είχαμε ανακοινώσει νωρίτερα μέσα στο έτος με τον Πρωθυπουργό. Οι διεθνείς επενδυτές τόσο στις συμβατικές όσο και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ανταποκρίθηκαν πολύ θετικά σε αυτό το σχέδιο. Τον Αύγουστο καλωσορίσαμε την ExxonMobil ως νέο διαχειριστή στην Κρήτη και ο ρυθμός με τον οποίο προοδεύουμε είναι απόδειξη της άριστης συνεργασίας μας με κορυφαίες εταιρείες ενέργειας και παρόχους υπηρεσιών, όπως οι ExxonMobil, Helleniq Energy, Energean καθώς και η PGS — μια κορυφαία εταιρεία πρόσκτησης και επεξεργασίας γεωφυσικών δεδομένων παγκοσμίως.
Ο κ. Rikard Scoufias, Πρόεδρος της ΕΔΕΥΕΠ καλωσόρισε την πρόοδο και ανέφερε ότι: «Σηματοδοτεί ένα ακόμη σημαντικό ορόσημο στη στρατηγική μας για την αξιοποίηση των πόρων φυσικού αερίου της Ελλάδας και τις προσπάθειές μας να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μείγμα και να ενισχύσουμε την εφοδιαστική ασφάλεια. Το ελληνικό φυσικό αέριο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο — όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την υποστήριξη της ευρύτερης περιοχής και της αυξανόμενης ζήτησης της Ευρώπης για ενεργειακούς πόρους σε μια κρίσιμη στιγμή για την ενεργειακή ασφάλεια».
Το χρονονοδιάγραμμα
Το χρονοδιάγραμμα είναι πλέον συγκεκριμένο: τις επόμενες μέρες θα ξεκινήσουν στα εν λόγω οικόπεδα οι σεισμογραφικές έρευνες με ερευνητικά πλοία, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει 1-2 μήνες. Αμέσως μετά και με τη συλλογή των δεδομένων, θα τρέξει η διαδικασία να αναδημιουργηθεί η εικόνα του υπεδάφους των περιοχών που ερευνήθηκαν. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η πολύμηνη διαδικασία που μπορεί να πάρει περί τους 6 μήνες, θα ακολουθήσει η διαδικασία προσδιορισμού του αν τα εν λόγω οικόπεδα είναι κατάλληλα για εξόρυξη, η σύνταξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ερευνητική γεώτρηση και η έναρξη διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες από την ΕΔΕΥ, αυτό μπορεί να διαρκέσει περί τον έναν χρόνο, μέχρι να ληφθεί οριστική απόφαση. Εφόσον αυτή είναι να προχωρήσουν οι διαδικασίες, οι ερευνητικές γεωτρήσεις μπορούν να ξεκινήσουν το 2025. «Είναι στόχος φιλόδοξος, αλλά εφικτός», υποστηρίζει στο protothema.gr ανώτερη πηγή της ΕΔΕΥ.
Η χώρα μας οφείλει να διερευνήσει αν έχει τη δυνατότητα να εξορύξει φυσικό αέριο, ώστε να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική μας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Μέσα στις επόμενες μέρες ξεκινούν έρευνες νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, από την ExxonMobil. pic.twitter.com/tEHykJvbw8
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) November 7, 2022
Εφόσον οι ερευνητικές γεωτρήσεις πάνε καλά και με δεδομένο ότι ο στόχος για την πραγματοποίησή τους έρχεται πιο μπροστά, η παραγωγή αερίου θα μπορούσε να ξεκινήσει το 2027-2028, σε κάθε περίπτωση εντός λίγων ετών.
Ισχυρή δέσμευση της ExxonMobil
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι αποφασιστικός παράγοντας για να προχωρήσει η όλη διαδικασία που μπορεί να αποτελέσει σημαντική συνεισφορά στην εξίσωση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας είναι η αποφασιστικότητα της αμερικανικής εταιρίας ExxonMobil να προχωρήσει σε έρευνες και γεωτρήσεις, παρά το γεγονός ότι η γαλλική Total αποχώρησε από την κοινοπραξία και με τα ΕΛΠΕ στο τέλος Απριλίου.
Η ΕΔΕΥ, πάντως, είχε ξεκινήσει να επαναδραστηριοποιείται από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν και ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα προσέλκυσης μεγάλων διεθνών επενδυτών για την τόνωση του προγράμματος εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων. Λίγο μετά, στις αρχές Απριλίου, ο κ. Μητσοτάκης επισκέφθηκε την ΕΔΕΥ και ανακοίνωσε ότι τα εν λόγω έργα αναδεικνύονται σε έργα έργα εθνικής σημασίας, δίνοντας, παράλληλα την εντολή για επιτάχυνση των εργασιών.
«Κλειδί» ήταν επίσης η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ τον περασμένο Μάιο, καθώς λίγο μετά ακολούθησε επίσκεψη των στελεχών της ΕΔΕΥ που παρουσίασαν τη νέα στρατηγική με το όνομα Υδρογονάνθρακες 2.0. Στο πλαίσιο της νέας στρατηγική της εταιρίας, αναδείχθηκε η συμβατότητα με την ενεργειακή μετάβαση και το ρόλο της Ελλάδας στην ενίσχυση της περιφερειακής και ενδεχομένως της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Ενεργειακός κόμβος
Με όλες αυτές τις κινήσεις, η κυβέρνηση θέλει να στείλει το μήνυμα ότι παραμένει πιστή στη στρατηγική αναβάθμισης του γεωπολιτικού και ενεργειακού ρόλου της χώρας και της μετατροπής της σε έναν σύγχρονο ενεργειακό κόμβο στην Αν. Μεσόγειο.
Σε αυτό το μήκος κύματος θα κινηθεί σήμερα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Σαρμ Ελ Σεϊχ της Αιγύπτου, όπου συμμετέχει στις εργασίες της Κλιματικής Συνόδου του ΟΗΕ COP 27. Στην παρέμβασή του, ο πρωθυπουργός αναμένεται να υπογραμμίσει ότι στη σημερινή συγκυρία οι ενεργειακές επιλογές θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν μία ισορροπία αφενός ανάμεσα στις μακροπρόθεσμες ανάγκες, οι οποίες επιτάσσουν ευρύτατο πράσινο μετασχηματισμό, και αφετέρου τις μεγάλες βραχυπρόθεσμες προκλήσεις που απορρέουν πρωτίστως από τον πόλεμο στην Ουκρανία και επιβάλλουν την μεταβατική αξιοποίηση των ορυκτών καυσίμων για την κάλυψη κρίσιμων οικονομικών και κοινωνικών αναγκών.
Πέραν της τοποθέτησής του στην ολομέλεια της COP27 το μεσημέρι, ο πρωθυπουργός αναμένεται να παραστεί σε εκδήλωση για την πρωτοβουλία για το κλίμα Κύπρου και Αιγύπτου, στην οποία θα παραστεί και ο Αιγύπτιος πρόεδρος κ. Αλ-Σίσι.