Επιβάλλονταν η μία κύρωση μετά την άλλη. Αλλά το ντίζελ συνέχισε να έρχεται μαζικά από τη Ρωσία. Αυτό πρόκειται να αλλάξει. Το αποτέλεσμα είναι πιθανό να είναι μεγαλύτερο από εκείνο των απαγορεύσεων του αργού πετρελαίου, σχολιάζει η Welt.
Πρόκειται για μία από τις αυστηρότερες κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα μέχρι σήμερα: Από τις 5 Φεβρουαρίου, η Ευρώπη θα απαγορεύσει την εισαγωγή ρωσικού ντίζελ. Ένα τολμηρό βήμα, αφού εκατομμύρια αυτοκίνητα, φορτηγά, τρένα, πλοία και τρακτέρ στην ήπειρο εξακολουθούν να λειτουργούν με αυτό το καύσιμο.
Οι Βρυξέλλες ελπίζουν ότι η απαγόρευση εισαγωγών θα στεγνώσει το πολεμικό ταμείο του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ή τουλάχιστον μειώνει τα έσοδα της Ρωσίας από το παγκόσμιο εμπόριο πρώτων υλών. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Επί του παρόντος, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Το ρωσικό αργό πετρέλαιο – δηλαδή το μη επεξεργασμένο πετρέλαιο – δεν έχει παραδοθεί στην ΕΕ εδώ και αρκετές εβδομάδες. Ούτε μέσω θαλάσσης ούτε μέσω αγωγού.
Ως αποτέλεσμα, ο Πούτιν χάνει 160 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως, σύμφωνα με στοιχεία από τη φινλανδική δεξαμενή σκέψης Centre for Research on Energy and Clean Air. Η επερχόμενη απαγόρευση των εισαγωγών ντίζελ και άλλων επεξεργασμένων προϊόντων, όπως η παραφίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης, εκτιμούν οι εμπειρογνώμονες, θα μειώσει τα έσοδα της Ρωσίας κατά άλλα 120 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως.
Πρόκειται για μια νέα προσπάθεια της Δύσης να νικήσει τον Πούτιν, όχι με τανκς και πυραύλους, αλλά με μια παρέμβαση στην παγκόσμια ροή των πρώτων υλών. Η Ρωσία είναι ο σημαντικότερος προμηθευτής ντίζελ της Ευρώπης, οπότε ένα εμπάργκο θα μπορούσε να πλήξει καίρια τον Πούτιν.
Αλλά πρώτα θα βοηθούσε τον κυβερνήτη στο Κρεμλίνο. Τα κράτη της ΕΕ αγοράζουν περισσότερο ρωσικό ντίζελ από ό,τι έχουν αγοράσει εδώ και πολύ καιρό. Να γεμίσουν τα αποθέματά τους πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση εισαγωγών.
Ένα μεγάλο “τρέξιμο” στο ντίζελ του Πούτιν έχει αρχίσει. 770.000 βαρέλια (159 λίτρα το καθένα) εισέρχονται σήμερα καθημερινά στην Ευρώπη από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής εταιρείας αναλύσεων Vortexa. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό από τον περασμένο Μάρτιο, τον πρώτο πλήρη μήνα του πολέμου. Οι κυρώσεις για τα εμπορεύματα ήταν ακόμα πολύ μακριά τότε.
“Οι Ευρωπαίοι αγοραστές σπεύδουν να αγοράσουν ρωσικό ντίζελ”, λέει ο Ρόιτ Ρατχοντ, ειδικός σε θέματα πετρελαίου στη Vortexa. “Θέλουν να εισάγουν όσο το δυνατόν περισσότερη ποσότητα πριν από το εμπάργκο”. Η 5η Φεβρουαρίου είναι πιθανό να σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής.
Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, κυβερνήσεις και εταιρείες προσπάθησαν να διακόψουν τους οικονομικούς δεσμούς τους με τη Ρωσία. Επιβάλλονταν η μία κύρωση μετά την άλλη. Αλλά δεν τόλμησαν να αγγίξουν τα καύσιμα. Σχεδόν το ήμισυ του ντίζελ που εισήγαγε η ΕΕ το 2022 προήλθε από τη Ρωσία. Παρά τον πόλεμο. Αυτό δεν θα ισχύει πλέον φέτος.
Η Ρωσία είναι ένας γίγαντας του ντίζελ, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως μαζί με τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ. Συνεπώς, η απαγόρευση εισαγωγών από την Ευρώπη είναι πιθανό να αλλάξει το παγκόσμιο εμπόριο του καυσίμου. Θα μπορούσε να προκύψει μια νέα παγκόσμια τάξη ντίζελ. Με νέες ναυτιλιακές διαδρομές, στενότερη προσφορά και υψηλότερες τιμές.
Η ίδια η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει το κενό ντίζελ που είναι πιθανό να προκύψει μετά την απαγόρευση των εισαγωγών, περίπου 500.000 βαρέλια ημερησίως. Δεν υπάρχουν διυλιστήρια για να γίνει αυτό. Ποιος λοιπόν θα προμηθεύει την ήπειρο με καύσιμα στο μέλλον;
Οι αναλυτές αναφέρουν ιδιαίτερα το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία. Αυτές οι δύο χώρες θα προμηθεύσουν πιθανώς αρκετά ώστε να αποφευχθεί η έλλειψη στην ΕΕ. Κανένας ειδικός δεν αναμένει ότι τα φορτηγά θα παραμείνουν ακίνητα στους γερμανικούς, γαλλικούς ή ισπανικούς δρόμους από τις 5 Φεβρουαρίου. Αλλά οι τιμές του ντίζελ είναι πιθανό να αυξηθούν, επειδή τα βυτιοφόρα που το μεταφέρουν θα πρέπει να διανύουν μεγαλύτερες αποστάσεις.
“Η απαγόρευση των εξαγωγών των ρωσικών πετρελαιοειδών θα μετατοπίσει τις παγκόσμιες εμπορικές ροές”, λέει ο Τιμ Γκουλντ του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Μιλά ακόμη και για “αναδιάρθρωση του παγκόσμιου εμπορίου”. Η Ρωσία, πιστεύει ο Γκουλντ, θα χάσει την ισχυρή της θέση στο εμπόριο ενέργειας, ενδεχομένως μόνιμα. “Είναι απίθανο”, λέει, “να επιστρέψουμε στον παλιό τρόπο που ήταν τα πράγματα”.
Ο Γκουλντ αναμένει ότι η Ευρώπη θα προμηθεύεται περισσότερα πετρελαιοειδή από τη Μέση Ανατολή και τις ΗΠΑ στο μέλλον. Το ρωσικό ντίζελ, από την άλλη πλευρά, λέει, είναι πιο πιθανό να βρει αγοραστές στην Αφρική και τη Νότια Αμερική. Σύμφωνα όμως με τον εμπειρογνώμονα, η μετάβαση θα μπορούσε να είναι δύσκολη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις αποθήκευσης έχουν σχεδιαστεί για ρωσικά προϊόντα. “Υπάρχουν όλων των ειδών τα προβλήματα που ελλοχεύουν”, λέει ο Γκουλντ. “Το όλο θέμα θα είναι πολύ περίπλοκο”.
Οι Βρυξέλλες είχαν επίσης αποφασίσει την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του πετρελαίου ήδη από τις αρχές Δεκεμβρίου. Οι ευρωπαϊκές ναυτιλιακές εταιρείες δεν επιτρέπεται πλέον να παραδίδουν ρωσικό αργό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες, εκτός εάν η τιμή ανά βαρέλι είναι κάτω από 60 δολάρια.
Η ιδέα πίσω από το μέτρο: η Ρωσία θα πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσει να πωλεί την πρώτη ύλη, ώστε να μην γίνει πολύ σπάνια στην παγκόσμια αγορά. Αλλά σε μια τιμή που δεν βάζει πολλά χρήματα στο πολεμικό ταμείο του Πούτιν.
Πρώτα η απαγόρευση εισαγωγής αργού πετρελαίου, μετά το ανώτατο όριο τιμών, τώρα η απαγόρευση του ντίζελ – θα επηρεάσουν όλα αυτά τη Ρωσία; Οι εμπειρογνώμονες υποθέτουν κάτι τέτοιο.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, οι κυρώσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν κατακόρυφη πτώση της παραγωγής πετρελαίου της χώρας. Πέρυσι, η Ρωσία παρήγαγε κατά μέσο όρο 10,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Για τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, ο οργανισμός αναμένει ένα έως δύο εκατομμύρια βαρέλια λιγότερα.
Η απαγόρευση του ντίζελ είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί από το εμπάργκο πετρελαίου
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η απαγόρευση του ντίζελ είναι πιθανό να πλήξει τη Ρωσία περισσότερο από την απαγόρευση εισαγωγής αργού πετρελαίου και το ανώτατο όριο τιμών. Παρόλο που η εφαρμογή του μέτρου θα είναι περίπλοκη.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διαδρομή των μεταποιημένων προϊόντων είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί από εκείνη του αργού πετρελαίου. Το από πού ακριβώς προέρχονται τα πετρελαιοειδή προϊόντα συχνά δεν μπορεί πλέον να προσδιοριστεί μετά το μακρύ ταξίδι τους μέσω παγκόσμιων δικτύων αγωγών, λιμανιών και διυλιστηρίων.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να φέρει ντίζελ στην ΕΕ μέσω της Ινδίας ή της Τουρκίας, για παράδειγμα. Έτσι, είναι πολύ πιθανό τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά στους ευρωπαϊκούς δρόμους να εξακολουθούν να κινούνται με ρωσικά καύσιμα μετά τις 5 Φεβρουαρίου.