Αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να εισηγηθεί η Κομισιόν κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου. Οι αλλαγές αυτές θα μπορούσαν μάλιστα να οδηγήσουν σε εξειδικευμένα πλάνα μείωσης του δημόσιου χρέους, με βάση τις ανάγκες κάθε κράτους – μέλους, όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις.
Όπως μεταδίδει το Reuters, σε συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες που είχαν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ στην Πράγα, ο Ντομπρόβσκις δήλωσε ότι ο κύριος στόχος των κανόνων, που έχουν σχεδιαστεί για τη διασφάλιση της αξίας του ευρώ, θα παραμείνει η διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
«Αυτό θα απαιτήσει δημοσιονομική προσαρμογή, μεταρρυθμίσεις καθώς και επενδύσεις», δήλωσε ο Ντομπρόβσκις, υποδηλώνοντας ότι οι δημόσιες επενδύσεις θα λάβουν πιθανώς μεγαλύτερη προσοχή κατά τη διάρκεια της μεταρρύθμισης.
«Όλα αυτά τα τρία στοιχεία θα πρέπει να συνδυαστούν, ώστε να επιτευχθεί μια ρεαλιστική, σταδιακή και βιώσιμη μείωση των ποσοστών του δημόσιου χρέους», είπε.
Ευελιξία έναντι ακαμψίας
Οι κανόνες της ΕΕ λένε ότι το δημόσιο χρέος πρέπει να είναι κάτω από το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και τα δημόσια ελλείμματα κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Όμως η πανδημία άφησε πολλές χώρες με χρέος πολύ πάνω από το 100% του ΑΕΠ, με την Ελλάδα να βρίσκεται περίπου στο 185% και την Ιταλία στο 150%. Από την άλλη πλευρά, η Εσθονία έχει χρέος μόλις 18,1%, το Λουξεμβούργο 24,4% και η Λιθουανία 44,3%.
«Δεδομένων των διαφορετικών επιπέδων χρέους μεταξύ των κρατών – μελών, δεν μπορεί να υπάρξει μια προσέγγιση που να ταιριάζει σε όλους», δήλωσε ο Ντομπρόβσκις. «Μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο για τα κράτη μέλη, αλλά εντός ενός κοινού συνόλου κανόνων», είπε.
Αυτό θα αποτελούσε μια απόκλιση από τον ισχύοντα κανόνα που προβλέπει ότι όλες οι χώρες πρέπει να μειώνουν το χρέος τους κάθε χρόνο κατά το ένα εικοστό της υπέρβασης πάνω από το 60% του ΑΕΠ – μια απαίτηση που είναι υπερβολικά φιλόδοξη για τις χώρες με υψηλό χρέος.
«Κανόνες σαφείς, εφαρμόσιμοι και ρεαλιστικοί»
«Οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς, και πρέπει να είναι εφαρμόσιμοι, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι ρεαλιστικοί», δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Οικονομικών Zbynek Stanjura, ο οποίος φιλοξένησε τη συνάντηση. «Έτσι, όποιες αλλαγές και αν κάνουμε, πρέπει να βρούμε τι είναι ρεαλιστικό».
Με στόχο να αμβλύνει τις αντιδράσεις της Γερμανίας και ορισμένων βόρειων χωρών της ΕΕ, η Επιτροπή θα προτείνει ισχυρότερη επιβολή των κανόνων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, δήλωσε ο Ντομπρόβσκις, καθώς η πρακτική του παρελθόντος έδειξε ότι η τήρηση των κανόνων δεν αποτελούσε προτεραιότητα για ορισμένους.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης την απλούστευση των κανόνων, εστιάζοντας σε έναν ενιαίο παρατηρήσιμο δείκτη, όπως ο δείκτης αναφοράς δαπανών, δήλωσε ο Ντομπρόβσκις.
Το σημείο αναφοράς δαπανών είναι ένας κανόνας που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να αυξάνουν τις δαπάνες κάθε χρόνο κατά το ποσοστό της δυνητικής ανάπτυξης της οικονομίας – το ποσοστό με το οποίο μια οικονομία αναπτύσσεται χωρίς να δημιουργεί υπερβολικό πληθωρισμό.
Με αυτόν τον τρόπο, όταν η οικονομία αναπτύσσεται ταχύτερα και «υπερθερμαίνεται», οι χαμηλότερες δαπάνες θα συμβάλλουν στη συγκράτηση του πληθωρισμού. Όταν η οικονομία αναπτύσσεται κάτω από το δυναμικό, οι υψηλότερες κρατικές δαπάνες τη βοηθούν να καλύψει το χαμένο έδαφος.