Αιτούντες άσυλο που «καταχρώνται το σύστημα» και η ανάγκη να «ανακτήσουμε τον έλεγχο»: η κυβέρνηση της Βρετανίας σκλήρυνε την αντιμεταναστευτική της ρητορική, δεσμευόμενη να μειώσει τον αριθμό των ανθρώπων που διασχίζουν τη Μάγχη αναζητώντας καταφύγιο στις αγγλικές ακτές.
«Δεν είναι ρατσιστικό (…) το να θέλουμε να ελέγχουμε τα σύνορά μας. Δεν είναι φανατικός όποιος λέει ότι υπάρχουν πολλοί αιτούντες άσυλο που καταχρώνται το σύστημα». Στην πρώτη της ομιλία ως υπουργού Εσωτερικών η Σουέλα Μπρέιβερμαν έδωσε την Τρίτη τον τόνο στη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου των Συντηρητικών στο Μπέρμιγχαμ, με τους συμμετέχοντες να τη χειροκροτούν όρθιοι.
Επικεφαλής του βρετανικού υπουργείου Εσωτερικών εδώ και ένα μήνα, η 42χρονη υπερσυντηρητική εμφανίστηκε σκληρή απέναντι στους αιτούντες άσυλο που δεν απαντούν «στις ανάγκες της χώρας».
«Αν εισέλθετε παράνομα στη Βρετανία προερχόμενοι από μια ασφαλή χώρα, θα σταλείτε γρήγορα πίσω στη χώρα καταγωγή σας ή θα μετεγκατασταθείτε στη Ρουάντα, όπου θα εξεταστεί το αίτημά σας για παροχή ασύλου», δήλωσε.
Εδώ και πέριπου 10 χρόνια οι κυβερνήσεις των Συντηρητικών υπόσχονται μάταια να μειώσουν δραστικά τον αριθμό των παράτυπων μεταναστών που φτάνουν στη χώρα.
Από την αρχή του έτους περισσότεροι από 33.500 άνθρωποι –αριθμός ρεκόρ– έκαναν τον επικίνδυνο διάπλου της Μάγχης με μικρά σκάφη. Περισσότεροι από τους μισούς προέρχονταν από το Αφγανιστάν (18%), την Αλβανία (18%) και το Ιράν (15%), σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών. Από το 2018 σχεδόν οι μισοί παράτυποι πρόσφυγες που φτάνουν στη Βρετανία είναι Ιρανοί και οι Ιρακινοί.
«Αντιπερισπασμός»
Διαδοχικές κυβερνήσεις στη Βρετανία δεν κατάφεραν να μειώσουν αυτή τη μεταναστευτική ροή, αλλά «έκαναν τη ζωή δύσκολη στους μετανάστες που ζουν εδώ», εξήγησε η Ζόι Γκάρντνερ, ειδική στα βρετανικό μεταναστευτικό σύστημα και το σύστημα ασύλου.
«Εδώ και καιρό ήταν ένα μέσο να κερδίζουν υποστηρικτές, όταν αποτύγχαναν όλες οι άλλες πολιτικές τους. Κάθε φορά που η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον είχε μια άσχημη εβδομάδα στον Τύπο, μπορούσατε να είστε σίγουροι ότι θα ανακοίνωσει μέτρα για τους μετανάστες για αντιπερισπασμό», σχολίασε η Γκάρντνερ.
Η στρατηγική αυτή κινδυνεύει πλέον να μην αποδίδει, σύμφωνα με την ίδια, καθώς οι Βρετανοί, οι οποίοι στην πλειονότητά τους τάσσονται υπέρ της υποδοχής μεταναστών, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ανησυχούν περισσότερο για την οικονομική κρίση.
Ο αποκλεισμός από το άσυλο αποτελεί εξάλλου παραβίαση της σύμβασης του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, η οποία αναφέρει ότι ένας πρόσφυγας μπορεί να μεταβαίνει με όποιο τρόπο θέλει ή μπορεί σε μια χώρα για να αναζητήσει καταφύγιο, χωρίς ο τρόπος με τον οποίο έφτασε εκεί να επηρεάζει την έκβαση της αίτησής του.
Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι ο αποκλεισμός των μεταναστών από την παροχή ασύλου θα προσβληθεί δικαστικά, όπως έγινε τον Ιούνιο με την πρώτη πτήση που θα μετέφερε αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα.
Έπειτα από πολλές προσφυγές εναντίον αυτού του αμφιλεγόμενου κυβερνητικού σχεδίου, το πρώτο αεροπλάνο που θα αναχωρούσε για το Κιγκάλι δεν απογειώθηκε ποτέ από το Λονδίνο, έπειτα από την απόφαση της τελευταίας στιγμής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Εκφράζοντας τη λύπη της για την απόφαση «ενός ξένου δικαστηρίου», η Μπρέιβερμαν δήλωσε χαμογελώντας ότι το «όνειρό» της για τα Χριστούγεννα είναι «να δω στο πρωτοσέλιδο της Telegraph ότι αναχώρησε ένα αεροπλάνο για τη Ρουάντα».
«Κανένα άλλο μέσο»
Οι καταγγελίες περί «κατάχρησης του συστήματος» που εκτόξευσε η υπουργός δεν αντιστοιχούν στα επίσημα στοιχεία.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, το 94% των περίπου 50.000 μεταναστών που έφτασαν στη Βρετανία μέσω της Μάγχης μεταξύ του Ιανουαρίου του 2018 και του Ιουνίου του 2022 έκαναν αίτηση για την παροχή ασύλου. Από τις αιτήσεις που έχουν εξεταστεί, το 86% είχε θετική απάντηση, αλλά η μεγάλη πλειονότητα των μεταναστών αναμένει ακόμη απάντηση.
«Μιλάμε για ανθρώπους που έχουν καλό λόγο να ζητήσουν άσυλο στη Βρετανία, χωρίς να έχουν άλλο μέσο» για να φτάσουν στη χώρα πέρα από τον διάπλου της Μάγχης, εκτίμησε ο Ντάνιελ Σόιγκι, ειδικό σε θέματα δικαιωμάτων των προσφύγων και επικεφαλής της ένωσης Stand for All.
Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας ένας μετανάστης πρέπει να βρίσκεται στη Βρετανία προκειμένου να ξεκινήσει τη διαδικασία για την απόκτηση ασύλου, όμως αυτή την περίοδο δεν υπάρχει «κανένα μέσο» να φτάσει νόμιμα στη χώρα και να αναζητήσει καταφύγιο, υπογράμμισε η Γκάρντνερ.
Η Βρετανία βασίζεται εξάλλου στην απομόνωσή της και εκτιμά ότι δεν έχει υποχρέωση να αναλαμβάνει μετανάστες που έχουν διασχίσει άλλες ασφαλείς χώρες.
«Στη Βρετανία κατατίθενται λιγότερες αιτήσεις ασύλου σε σχέση με τη Γαλλία, τη Γερμανία ή την Ιταλία», κατέληξε η Γκάρντνερ.