Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατέγραψαν νέο ρεκόρ στις 21 Δεκεμβρίου, ενισχυμένες από την υψηλή ζήτηση λόγω του ψύχους και τις γεωπολιτικές εντάσεις ανάμεσα στην Ρωσία και τους πελάτες της.
Η ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς, το ολλανδικό TTF, άγγιξε στις 12.20 ώρα Ελλάδας τα 162,775 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), καταγράφοντας αύξηση άνω του 10% σε σχέση με το χθεσινό κλείσιμο, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ της 6ης Οκτωβρίου.
Το βρετανικό φυσικό αέριο παράδοσης τον επόμενο μήνα έφθασε επίσης σε ιστορικό ύψος, στις 408,30 πένες ανά θερμική μονάδα.
Αυτά τα επίπεδα τιμών SPOT είναι επτά φορές υψηλότερα σε σχέση με τις αρχές του έτους. «Το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο συνεχίζει την ανυποχώρητη άνοδό του», διαπιστώνουν οι αναλυτές της Deutsche Bank.
Δύο είναι οι παράγοντες που εξηγούν αυτή την εκτόξευση: «οι θερμοκρασίες που συνεχίζουν να πέφτουν στην Ευρώπη» την πρώτη ημέρα του χειμώνα και «το γεγονός ότι η Gazprom δεν έχει κρατήσει επιπλέον χωρητικότητα για τον Ιανουάριο στον αγωγό φυσικού αερίου που περνά από την Ουκρανία». Το ένα τρίτο του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου προέρχεται από την Ρωσία.
Τα αποθέματα του φυσικού αερίου στην Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν κατά τον παρατεταμένο χειμώνα του 2020 και έκτοτε δεν έχουν αναπληρωθεί. Σε αυτό προστίθεται η μειωμένη απόδοση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η αιολική, για μετεωρολογικούς λόγους.
Παράλληλα, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η Ρωσία περιορίζει την προσφορά της προς την Ευρώπη, για να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας εν μέσω του χειμώνα και να ασκήσει έτσι πίεση για την επιτάχυνση της έναρξης λειτουργίας του επίμαχου αγωγού Nord Stream 2. Η Μόσχα διαψεύδει και επιρρίπτει την ευθύνη στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για την προμήθεια του φυσικού αερίου.
Αν και η κατασκευή του αγωγού έχει ολοκληρωθεί, η απόφαση για την πιστοποίηση του Nord Stream 2 από τη γερμανική ρυθμιστική αρχή δεν αναμένεται πριν από τα μέσα του 2022.
Στο πλαίσιο αυτό, κάθε νέο διπλωματικό επεισόδιο ανάμεσα στην Μόσχα και τις χώρες-πελάτες της προκαλεί κύμα ανατιμήσεων στην αγορά του φυσικού αερίου. Το πιο πρόσφατο τέτοιο επεισόδιο ήταν η απέλαση, τη Δευτέρα, δύο Γερμανών διπλωματών, σε αντίποινα για το αντίστοιχο μέτρο το οποίο ελήφθη την περασμένη εβδομάδα από το Βερολίνο, που κατηγορεί την Μόσχα ότι οργάνωσε τη δολοφονία Τσετσένου αντιφρονούντα στη Γερμανία το 2019.
Εξάλλου, η Ουκρανία παραμένει στο επίκεντρο της έντασης ανάμεσα στην Μόσχα και τη Δύση, με τις δυτικές χώρες να κατηγορούν την Ρωσία ότι συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα με την Ουκρανία εν όψει στρατιωτικής επίθεσης εναντίον της.
Το Κρεμλίνο απορρίπτει τις κατηγορίες και δηλώνει αντίθετα ότι η Ρωσία τελεί υπό την απειλή του ΝΑΤΟ, που εξοπλίζει την Ουκρανία και πολλαπλασιάζει την ανάπτυξη εναέριων και ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.