Οι αυστηρές κυρώσεις στη Ρωσία αναγκάζουν τον Πούτιν να προχωρήσει σε μέτρα για να μπορέσει να διασώσει τη ρωσική οικονομία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Τα βασικά μέτωπα που καλείται να αντιμετωπίσει είναι η υποτίμηση του νομίσματος, αλλά και το πώς θα στηρίξει την εγχώρια οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα που κλυδωνίζεται.
Για τον λόγο αυτό έχει προχωρήσει στην ίδρυση ενός μηχανισμού με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού, Μιχαήλ Μισούστιν, του αναπληρωτή πρωθυπουργού Αντρέι Μπελούσοφ, ο οποίος θα ασχοληθεί με την ανάπτυξη μέτρων σε ομοσπονδιακό επίπεδο και του Δήμαρχου της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν, ο οποίος θα συντονίζει τα επιχειρησιακά μέτρα σε περιφερειακό επίπεδο.
Συγκράτηση των επιτοκίων
Με την αύξηση του βασικού επιτοκίου από την Τράπεζα της Ρωσίας στο 20% ετησίως, οι τράπεζες άρχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια καταθέσεων και δανείων. Σύμφωνα με το iediseis, προκειμένου να αποφευχθεί μια μαζική αναθεώρηση των επιτοκίων για τα χρέη που έχουν ήδη οι πολίτες, κάτι που απαγορεύεται από το νόμο, ο Ρώσος Πρόεδρος έδωσε εντολή στα συμβόλαια που είχαν συναφθεί πριν από την αύξηση του βασικού επιτοκίου στις 28 Φεβρουαρίου να διατηρηθούν τα επιτόκια στο ίδιο επίπεδο.
Επίσης, παρά το γεγονός ότι πλήττονται από τις κυρώσεις οι μεγάλες ρωσικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της αποκοπής της πρόσβασής τους στις υπηρεσίες των παγκόσμιων συστημάτων πληρωμών, καθώς η Mastercard έχει ήδη ανακοινώσει κάτι τέτοιο, ενώ η Visa δήλωσε ότι λαμβάνει «γρήγορα μέτρα για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις», η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι όλες οι εγχώριες συναλλαγές με κάρτες των συστημάτων αυτών θα συνεχιστούν απρόσκοπτα.
Τα μόνα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, είναι κατά την πληρωμή αγορών σε ηλεκτρονικά καταστήματα που βρίσκονται στο εξωτερικό, καθώς και κατά την προσπάθεια πληρωμής μέσω GooglePay, ApplePay και SamsungPay. Ταυτόχρονα, δεν αναμένονται προβλήματα στο έργο αυτών των υπηρεσιών με τις κάρτες άλλων τραπεζών, που δεν περιλαμβάνονται στη μαύρη λίστα.
Μέτρα για τις τράπεζες
Η Κεντρική Τράπεζα «απελευθέρωσε» το συσσωρευμένο μακροπροληπτικό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας για τα καταναλωτικά δάνεια και τα ενυπόθηκα δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις. Με άλλα λόγια, έχει καταργήσει τους «δείκτες κινδύνου» που έπρεπε να λαμβάνουν υπόψη τους οι τράπεζες που χορηγούν ενεργά δάνεια κατά τη δημιουργία του κεφαλαίου τους. Αυτά τα επιπλέον συσσωρευμένα χρήματα θα πάνε τώρα για τη στήριξη της βιωσιμότητας των ίδιων των τραπεζών καθώς και του τραπεζικού συστήματος στο σύνολό του. Λόγω της «διάλυσης του κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας», οι τράπεζες απελευθέρωσαν περίπου 733 δισεκατομμύρια ρούβλια.
Η Κεντρική Τράπεζα διεύρυνε επίσης τον κατάλογο των κύριων δραστηριοτήτων των νομικών προσώπων των οποίων οι πιστωτικές υποχρεώσεις γίνονται δεκτές από τη ρυθμιστική αρχή ως εγγύηση για δάνεια που εκδίδονται από την Τράπεζα της Ρωσίας. Αυτό σημαίνει ότι οι εμπορικές τράπεζες μπορούν πλέον να δανείζονται χρήματα από την Κεντρική Τράπεζα έναντι ενός ευρύτερου χαρτοφυλακίου δανείων.
Επιπλέον, η Τράπεζα της Ρωσίας επέτρεψε στα πιστωτικά ιδρύματα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022 να μην επιδεινώσουν την αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη κατά το σχηματισμό αποθεματικών για ζημίες και συνέστησε την αναδιάρθρωση του χρέους και να μην επιβάλλουν κυρώσεις και πρόστιμα σε δάνεια εάν η οικονομική κατάσταση των δανειοληπτών επιδεινώθηκε μετά τις 18 Φεβρουαρίου λόγω κυρώσεων.
Μέτρα για τις χρηματοπιστωτικές αγορές
Η Κεντρική Τράπεζα επανέφερε την αγορά χρυσού στην εγχώρια αγορά πολύτιμων μετάλλων. Η τιμή αγοράς καθορίζεται καθημερινά με βάση την πρωινή τιμή της London Bullion Market Association. Το σύστημα για την εγχώρια αγορά χρυσού από τη ρυθμιστική αρχή έχει ως εξής: οι εμπορικές τράπεζες τον αγοράζουν από τις εταιρείες εξόρυξης και τον μεταπωλούν στην Κεντρική Τράπεζα.
Υπενθυμίζεται ότι η Τράπεζα της Ρωσίας σταμάτησε επίσημα να αγοράζει χρυσό στο εσωτερικό της χώρας την 1η Απριλίου 2020, ενώ την 1η Φεβρουαρίου, η Ρωσία διέθετε αποθέματα χρυσού ύψους 132,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Όμως το κράτος δεν πρέπει μόνο να αγοράζει χρυσό, αλλά και να τον πουλάει στους πολίτες. Στις 4 Μαρτίου, η Κρατική Δούμα θα εξετάσει νομοσχέδιο για την κατάργηση του ΦΠΑ 20% στην αγορά ράβδων χρυσού. Αυτό, σύμφωνα με το Υπουργικό Συμβούλιο, θα αποτελέσει ένα εξαιρετικό κίνητρο για την αγορά πολύτιμων μετάλλων σε «φυσική» μορφή.
Απαγόρευση μεταφοράς κεφαλαίων
Επιπλέον θεσπίστηκαν δυο μέτρα στο πλαίσιο της καταπολέμησης των εκροών επενδυτών και της απόσυρσης κεφαλαίων από τη ρωσική χρηματιστηριακή αγορά. Η πρώτη είναι η απαγόρευση των χρηματιστών που πωλούν ρωσικούς τίτλους για λογαριασμό μη κατοίκων της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η δεύτερη είναι η απαγόρευση για τους επαγγελματίες συμμετέχοντες στη χρηματοπιστωτική αγορά να μεταφέρουν κέρδη και μερίσματα από εγχώριους τίτλους στο εξωτερικό, σε αλλοδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
Επιπλέον, ένα προεδρικό διάταγμα θα απαγορεύσει στους ξένους επενδυτές να πωλούν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με τον Μιχαήλ Μισούστιν, το σχέδιο προεδρικού διατάγματος θα υπογραφεί σύντομα. Το μέτρο αυτό υιοθετήθηκε για να επιτρέψει στους ξένους φορείς να λάβουν «πιο ισορροπημένες αποφάσεις», αποφεύγοντας τον πειρασμό να υποκύψουν σε πολιτικές πιέσεις εις βάρος των επιχειρήσεων.
Για τη στήριξη της αγοράς κινητών αξιών, ο Μιχαήλ Μισούστιν υπέγραψε στις 26 Φεβρουαρίου διάταγμα με το οποίο δόθηκε εντολή στο Υπουργείο Οικονομικών να δαπανήσει έως και 1 τρισεκατομμύριο ρούβλια από το Εθνικό Ταμείο Πρόνοιας κατά τη διάρκεια του 2022 για την αγορά μετοχών εγχώριων εταιρειών που κυκλοφορούν στα χρηματιστήρια. Εκτός από το να συμβάλει στην αποτροπή μιας υπερβολικής πτώσης, το μέτρο αυτό θα μπορούσε να έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να εδραιώσει αρκετά μεγάλες συμμετοχές σε εταιρείες σε στρατηγικά σημαντικούς κλάδους.
Μέτρα για το ρούβλι
Ένα άλλο υποστηρικτικό μέτρο ήταν η απόφαση να καταστεί υποχρεωτικό για τις ρωσικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εξαγωγικό εμπόριο να πωλούν το 80% των εσόδων τους σε σκληρό νόμισμα στο κράτος. Η υποχρεωτική πώληση ενός μέρους του εισερχόμενου ξένου συναλλάγματος στις επιχειρήσεις είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του επιπέδου προσφοράς και ζήτησης, ώστε να μην υπάρχει έλλειψη ξένου συναλλάγματος στην αγορά και, ως εκ τούτου, να μην ασκείται πίεση στη συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλίου.
Εισήχθη για πρώτη φορά το 1991 προκειμένου να σταματήσει η ροή ξένου συναλλάγματος στο εξωτερικό. Ωστόσο, το προηγούμενο «υποχρεωτικό» ανώτατο όριο ήταν μόνο 75%. Εισήχθη το 1998, κατά τη διάρκεια της κρίσης, και παρέμεινε σε αυτό το επίπεδο μέχρι το 2001. Στη συνέχεια, το υποχρεωτικό μερίδιο μειώθηκε σταδιακά επί σειρά ετών, έως ότου καταργήθηκε την άνοιξη του 2006 στο πλαίσιο της μετάβασης του ρωσικού ρουβλίου στην ελεύθερη μετατρεψιμότητα. Τώρα αυτό το μέτρο είναι και πάλι απαραίτητο, όπως αναφέρει το TASS.
Για να διασφαλιστεί ότι το νόμισμα δεν θα βγει από τη χώρα με βαλίτσες, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα που περιορίζει την εξαγωγή του σε μετρητά. Από τις 2 Μαρτίου, θα είναι δυνατή η ανάληψη μετρητών μέχρι 10 χιλιάδες δολάρια ή το ισόποσο αυτού του ποσού σε άλλα ξένα νομίσματα.
Μέτρα για τον τομέα της πληροφορικής
Ένας από τους τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ρωσική Ομοσπονδία, είναι ο τομέας της πληροφορικής και η ρωσική κυβέρνηση ξεκίνησε τη δρομολόγηση μιας δέσμης μέτρων για τη στήριξη του τομέα της πληροφορικής. Έτσι οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας μπορούν να απαλλαγούν από τον φόρο εισοδήματος για τρία χρόνια, καθώς και από τους ελέγχους των κυβερνητικών ρυθμιστικών αρχών. Επιπλέον, οι εταιρείες θα μπορούν να δανείζονται με επιτόκιο μόλις 3% ετησίως. Και οι ειδικοί αυτών των εταιρειών θα λάβουν αναβολή από τον στρατό μέχρι την ηλικία των 27 ετών ή για όσο χρόνο εργάζονται στην εταιρεία, καθώς και την ευκαιρία να λάβουν προνομιακή υποθήκη.
Μέτρα για επιχειρηματίες
Το πρόγραμμα επιστροφής χρημάτων στις μικρές επιχειρήσεις για τη χρήση του συστήματος έγκαιρης πληρωμής (ΣΕΠ) παρατείνεται κατά έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι στις επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να επιστρέφονται τα τραπεζικά έξοδα για όλες τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποιούν οι πολίτες μέσω του ΣΕΠ μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου. Για το σκοπό αυτό έχουν προβλεφθεί συνολικά 500 εκατομμύρια ρούβλια. Η προηγούμενη περίοδος στήριξης διήρκεσε επίσης έξι μήνες (από την 1η Ιουλίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021) και για αυτήν είχαν επίσης διατεθεί 500 εκατομμύρια ρούβλια.
Επιπλέον η ρωσική κυβέρνηση επαναφέρει το μορατόριουμ στις προγραμματισμένες επιθεωρήσεις μεμονωμένων επιχειρηματιών και μικρών επιχειρήσεων. Αυτό το μορατόριουμ είχε αρθεί τελευταία την 1η Ιανουαρίου 2022 και τώρα θα διαρκέσει από τις 10 Μαρτίου μέχρι τουλάχιστον το τέλος του έτους.
Οι επιχειρηματίες στον γεωργικό τομέα θα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από προνομιακά δάνεια, ενώ το κράτος θα επιδοτήσει 8.000 δάνεια που εκταμιεύθηκαν νωρίτερα.
Ο Ρώσος Πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίσης ότι θα ξεκινήσει μια νέα φάση της αμνηστίας κεφαλαίου για την «προστασία των επιχειρηματικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό».