Η FIAT διαχρονικά αποτελεί το σημείο αναφοράς στην κατηγορία των αυτοκινήτων πόλης. Από το Topolino και το πρώτο 500 του 1957, μέχρι το Panda και το σύγχρονο αμιγώς ηλεκτρικό 500, η Ιταλική εταιρεία εφαρμόζοντας μια μίξη καινοτομίας, έξυπνης σχεδίασης, αλλά και εστίασης στις ανάγκες κάθε εποχής, δημιούργησε τα πλέον πετυχημένα αυτοκίνητα πόλης που αποτέλεσαν ορόσημα στην πορεία της αυτοκίνησης.
Με την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την οικονομία να αποτελούν βασικοί πυλώνες της φιλοσοφίας της μάρκας, ήδη από το 1990, περισσότερα από 30 χρόνια πριν, η FIAT παρουσίασε το πρώτο ηλεκτρικό μοντέλο μαζικής παραγωγής. Στην αυγή μια νέας πολύ σημαντικής δεκαετίας, λίγο μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, η FIAT άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο για την αυτοκίνηση, το οποίο αρκετά χρόνια μετά θα γιγαντωνόταν φέρνοντας μια επανάσταση στις μετακίνησες των ανθρώπων, αλλά και στο τρόπο με τον οποίο αυτές επηρεάζουν το περιβάλλον. Σήμερα, με το νέο ηλεκτρικό 500, η FIAT επικαιροποιεί την παρουσία της σε ένα εντελώς νέο κόσμο με μια απόλυτα ολοκληρωμένη πρόταση.
Σε παράλληλο σύμπαν
Το 1990 η FIAT βασίστηκε στο Panda, το εξαιρετικά πετυχημένο μοντέλο της που παρουσιάστηκε το 1980, για να δημιουργήσει μια έκδοση που για την κίνηση της αντί για έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης θα χρησιμοποιούσε έναν ηλεκτροκινητήρα. Η γέννηση του Panda Elettra ερχόταν σε μια εποχή που το μοντέλο απολάμβανε ήδη την εκτίμηση του κοινού, το οποίο είχε αγαπήσει την πρακτικότητα και τη σχεδίαση του. Αντίστοιχα, για τη δημιουργία του πρώτου αυτοκινήτου στην ιστορία της που σχεδιάστηκε εξαρχής ως αμιγώς ηλεκτρικό, η FIAT, επέλεξε το πλέον θρυλικό της όνομα, εκείνο του 500. Εκεί όμως σταματά και κάθε σύνδεση, αφού σε αντίθεση με το Panda Elettra, το οποίο αποτελούσε μια παραλλαγή της συμβατικής έκδοσης, το νέο ηλεκτρικό 500 εξελίχθηκε «από λευκό χαρτί» ώστε να εκμεταλλεύεται χωρίς συμβιβασμούς την ηλεκτροκίνηση, διατηρώντας παράλληλα στιλιστικά στοιχεία από το κλασσικό 500 και βέβαια την ανατρεπτική του φιλοσοφία.
Δαμάζοντας τις πόλεις
Το Panda Elettra εφοδιαζόταν με έναν ηλεκτροκινητήρα απόδοσης 9,2 kW (12,5hp), νούμερο που δεν εντυπωσιάζει, αλλά χάρη και στην άπλετη παροχή ροπής αρκούσε για να επιταχύνει το αυτοκίνητο έως και τα 70χλμ./ώρα, επιτρέποντας του να κινείται αθόρυβα και με άνεση στο αστικό περιβάλλον για αποστάσεις έως και 100χλμ. με μία φόρτιση. Τριάντα χρόνια αργότερα, το ηλεκτρικό 500 είναι διαθέσιμο σε δύο εκδόσεις, με απόδοση 70 kW (95hp) και 87 kW (118hp), επιταχύνει στα 100χλμ./ώρα σε μόλις 9’’ και φτάνει τα 150χλμ./ώρα, προσφέροντας ευελιξία στην πόλη, αλλά και τη δυνατότητα κίνησης με άνεση και εκτός αυτής. Παράλληλα η αυτονομία του είναι έως και 320χλμ. σε μικτές συνθήκες, ενώ εκτοξεύεται στα έως και 460χλμ. σε αμιγώς αστικές διαδρομές. Ένα σημείο προσέγγισης των δύο προτάσεων είναι η ευκολία χρήσης, αφού το Panda Elettra παρά το ότι είχε κιβώτιο 4 ταχυτήτων (+ όπισθεν), λόγω των χαρακτηριστικών απόδοσης του ηλεκτροκινητήρα μπορούσε να κινηθεί στην πόλη μόνιμα με την 3η ταχύτητα, προσομοιώνοντας τη χρήση ενός αυτόματου αυτοκινήτου, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο πρωτοφανή ευκολία οδήγησης και χειρισμένων για τα μέτρα της εποχής του. Αυτό που σίγουρα προκαλεί θαυμασμό είναι το γεγονός ότι 30 χρόνια πριν, η FIAΤ είχε εφοδιάσει το Panda Elettra με σύστημα ανάκτησης ενέργειας κατά την επιβράδυνση, στοιχείο που σήμερα βρίσκεται σε κάθε ηλεκτρικό αυτοκίνητο.
Αλλαγή εποχής
Με το Panda Elettra να είναι το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής, όπως είναι φυσικό στην εποχή του η έννοια του δημόσιο δικτύου φόρτισης ήταν άγνωστη. Εφοδιασμένο με 12 μπαταρίες μόλυβδου των 6V (που έγιναν 14 στη συνέχεια), η συνολική αποθήκευση ενέργειας έφτανε έως και τα 200Ah, με τη φόρτιση να γίνεται αποκλειστικά σε οικιακό δίκτυο 220V. Οι μπαταρίες καταλάμβαναν το χώρο αποσκευών, αλλά και τις πίσω θέσεις, καθιστώντας το ηλεκτρικό Panda αυστηρά διθέσιο. Σήμερα, που η ηλεκτροκίνηση αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, στο νέο 500 οι μπαταρίες δεν μειώνουν στο ελάχιστο το διαθέσιμο χώρο, ενώ η τοποθέτηση τους στο πάτωμα του αυτοκινήτου λειτουργεί ευεργετικά και στην οδική συμπεριφορά του συνόλου. Την ίδια στιγμή όχι απλά επιτρέπουν την 4θεσια διάταξη, αλλά και τη μοναδική για την κατηγορία επιλογή τριών αμαξωμάτων, hatchback, cabrio και 3+1. Διαθέσιμο σε εκδόσεις με μπαταρία χωρητικότητας 24 kWh ή 42 kWh το σύστημα φόρτισης του είναι συμβατό είτε με οικιακό δίκτυο, είτε με δημόσια δίκτυα AC ή DC, επιτρέποντας τη φόρτιση σε περίπου 35 λεπτά, ενώ μόλις 5 λεπτά φόρτισης αρκούν για να την ανάκτηση αυτονομίας 50χλμ.
Χάσμα γενεών
Ο τομέας της ασφάλειας και της συνδεσιμότητα είναι τα σημεία που περισσότερο από κάθε άλλο έχουν εξελιχθεί στα 30 χρόνια που χωρίζουν τα δύο μοντέλα. Τα κρύσταλλα ασφαλείας, οι ζώνες ελεγχόμενης παραμόρφωσης και οι ζώνες ασφαλείας του Panda Elettra προσέφεραν ικανοποιητικό επίπεδο ασφαλείας για τα δεδομένα της εποχής, αλλά μοιάζουν λύσεις βγαλμένες από την προϊστορία του αυτοκινήτου σε σύγκριση με το νέο ηλεκτρικό 500. Το σύγχρονο μοντέλο πέτυχε εξαιρετική βαθμολογία στις πρόσφατες δοκιμές του Euro NCAP, χάρη στη στιβαρή δομή του που προστατεύει τους επιβάτες και τους πεζούς, αλλά και τα προηγμένα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης (ADAS), που του επιτρέπουν να είναι το πρώτο μοντέλο της κατηγορίας με δυνατότητα αυτόνομης οδήγησης επιπέδου 2. Αντίστοιχα χαοτική είναι και η διαφορά στα συστήματα πολυμέσων και συνδεσιμότητας. Το ραδιοκασετόφωνο του Panda Elettra, έδωσε τη θέση του στο νέο 500 στο σύστημα πολυμέσων Uconnect 5, ένα από τα πλέον σύγχρονα συστήματα του είδους, το οποίο είναι συμβατό και με δίκτυα 5G, ενώ μέσω ασύρματης σύνδεσης με smartphones προσφέρει απόλυτη αλληλεπίδραση μεταξύ του χρήστη και του αυτοκινήτου, ακόμα και από απόσταση.
Το Panda Elettra έμεινε στην παραγωγή για οκτώ χρόνια από το 1990 έως και το 1998 αποτελώντας μια πρόταση αρκετά μπροστά από την εποχή της, η οποία όμως καταδείκνυε τη διαχρονική εστίαση της FIAT στη βιώσιμη αυτοκίνηση με οφέλη για το περιβάλλον, αλλά και το χρήστη, στοιχεία που ωρίμασαν ιδανικά στο σήμερα με το νέο αμιγώς ηλεκτρικό 500.