Κώστας Αγγελάκης
Η αλήθεια είναι ότι από το 2009 οι κρίσεις είναι πλέον μέρος της κανονικότητας.
Πρώτα η οικονομική κρίση, μετά η κρίση αξιών, μετά η υγειονομική, τώρα η ενεργειακή και ένας θεός ξέρει τι άλλο να περιμένουμε. Από την φτωχοποίηση στην αμφισβήτηση, στην επιβράδυνση και μετά στην αδυναμία ή αν θέλετε στην φτωχοποίηση και πάλι.
Όλες αυτές οι κρίσεις, όπως είναι αναμενόμενο, εμπεριέχουν αχαρτογράφητες διαδρομές, πρωτόγνωρες καταστάσεις, δοκιμασίες αντοχής, βίαιες αναπροσαρμογές, και crash test άνευ προηγουμένων για όλους, για τις επιχειρήσεις αλλά και για τα νοικοκυριά.
Και όλα αυτά γίνονται χειρότερα αν αναλογισθούμε την ταχύτητα που όλα συμβαίνουν. Βέβαια στην περίπτωση της πανδημίας, είχαμε μια απότομη παύση ή τουλάχιστον επιβράδυνση των ρυθμών, από όπως τους ξέραμε πριν από αυτήν.
Και σαν η ζωή να ήξερε τους ρυθμούς που θα ακολουθούσαν, μετά την πανδημία, και μας έκανε ένα διάλλειμα για να πάρουμε μια ανάσα.
Οι αλλαγές που ζούμε
Οι αλλαγές που ζούμε είναι μεγάλες και αντιστρόφως ανάλογοι είναι οι χρόνοι που απαιτούνται για να γίνονται. Απότομες, αλλά όχι απρόβλεπτες, λοιπόν oi αλλαγές στην προσφορά και την ζήτηση, στις καταναλωτικές συνήθειες, στα κανάλια διανομής, στα συστήματα, στην τεχνολογία, στην επικοινωνία, στην νοοτροπία και την ψυχολογία των ανθρώπων και η λίστα δεν έχει τέλος.
Και παράλληλα βλέπουμε μια κοινωνία που τρέχει για να προλαβαίνει τις εξελίξεις και να προσαρμόζεται αναλόγως. Και πρέπει να προσαρμόζεται γιατί δεν έχει και άλλη επιλογή.
Και ένα πολιτικό σύστημα που καλείται να λύνει γρίφους, και που στην πλειοψηφία του είναι κατώτερο των περιστάσεων μιας και επιδίδεται σε μικροκομματικές αντιπαραθέσεις και μόνο. Η ουσία απουσιάζει «σχεδόν» από όλους και αυτό το «σχεδόν» είναι η μόνη μας ελπίδα για το μέλλον. Μάλλον όμως οι περισσότεροι φροντίζουν για να σώσουν την παρτίδα και όχι την πατρίδα τελικά.
Το πολιτικό σύστημα είναι εκεί για να βελτιώνει την ζωή του ανθρώπου, να ορίζει τους κανόνες συνύπαρξης που χρειάζονται οι οργανωμένες κοινωνίες, και όλα αυτά χωρίς να υποθηκεύει το μέλλον του. Πόσο δύσκολο ακούγεται αυτό από μόνο του, στις μέρες μας.
Από την μία η αντίσταση στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και από την άλλη η πλήρης υποστήριξης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών με ότι κόστος αυτό συνεπάγεται.
Ούτε η κοινωνία πρέπει να γονατίσει, αλλά ούτε και να εκτροχιαστούν τα δημοσιονομικά της χώρας επίσης με ότι αυτό συνεπάγεται.
Προφανώς η καλύτερη λύση είναι κάπου στην μέση, όπως σχεδόν πάντα συμβαίνει άλλωστε.
Η «βελτίωση του επιπέδου ζωής»
Ο όρος «βελτίωση του επιπέδου ζωής», ως προς το σημείο αναφοράς και σύγκρισης, έχει δύο χρήσεις, δύο αναγνώσεις.
Υπάρχει η «βελτίωση» όταν το σημείο αναφοράς και σύγκρισης είναι το άμεσο παρελθόν. Υπάρχει και η «βελτίωση» όταν το σημείο αναφοράς και σύγκρισης είναι η κατάσταση που θα ζούσαμε αν δεν υπήρχε απολύτως καμία πολιτική παρέμβαση.
Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι πρέπει να κρίνουμε την βελτίωση και με τις δύο μεθόδους.
Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό περιβάλλον η μαγική λέξη είναι η «προσαρμογή», και από ότι φαίνεται θα μας ακολουθεί για πάντα. Και επειδή εκ των πραγμάτων η κάθε προσαρμογή ακολουθεί την προηγούμενη χρησιμοποιούμε τον όρο «αναπροσαρμογή».
Η ταχύτητα που αλλάζουν όλα γύρω μας, και η αδυναμία αναπροσαρμογής επιχειρήσεων και οργανισμών στα καινούρια δεδομένα, είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ίσως ο πιο σοβαρός παράγοντας επιχειρηματικού ρίσκου σήμερα.
- Η γνώση, η ικανότητα, η δυνατότητα και η θέληση ταχείας αναπροσαρμογής με τις συνθήκες του περιβάλλοντος, είναι πλέον συνθήκες αναγκαίες για την βιωσιμότητα όχι μόνο των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών.
Αναπροσαρμογές στα πάντα
Κάποτε η δυνατότητα ταχείας αναπροσαρμογής ήταν ένα πλεονέκτημα, σήμερα είναι αναγκαιότητα, και υποχρεωτική συνθήκη ούτε καν για την ανάπτυξη αλλά για την επιβίωση.
Αναπροσαρμογές στα πάντα λοιπόν από εχθές.
- Στα συστήματα πληροφόρησης και διοίκησης,
- στην οργανωτική δομή,
- στον τρόπο διοίκησης,
- στην κουλτούρα και νοοτροπία των εργαζομένων,
- στις εμπορικές πολιτικές και πρακτικές,
- στις σχέσεις με τους συνεργάτες,
- στην συνολική στρατηγική
Χρειάζονται οι απαιτούμενες αλλαγές κάθε φορά που αλλάζει κάτι στο περιβάλλον μας.
Οι διοικητικές αποφάσεις πρέπει να είναι γρήγορες, ψύχραιμες, γενναίες, αλλά και τεκμηριωμένες ταυτόχρονα.
Οι αποφάσεις που θα βασίζονται μόνο στην αίσθηση που έχουμε για τη δουλειά και στο ένστικτό μας θα είναι ανεπαρκής, θα τολμούσα να πω επικίνδυνες, και μόνο από τύχη θα καταλήγουν στα σωστά αποτελέσματα.
Είναι παράξενες οι εποχές και δεν συγχωρούν λάθη. Χρειάζεται γνώση, ικανότητα και θέληση για να γίνονται τα πράγματα σωστά.
Ο διάβολος πλέον πράγματι κρύβεται στις λεπτομέρειες και αυτές είναι που θα κάνουν και την διαφορά.