Σε εκκρεμότητα παραμένει η συμμόρφωση της Ελλάδας προς 186 αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Αυτό ανέφερε ο Ιωάννης-Κωνσταντίνος Χαλκιάς, πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), στην ημερίδα με θέμα τα «Πρόσφατα ζητήματα εκτέλεσης των αποφάσεων του ΕΔΔΑ από την Ελλάδα, με έμφαση στη Nομοθετική και την Eκτελεστική εξουσία», που διοργάνωσε το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ), σε συνεργασία με το Athens Public International Law Center (Athens PIL) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ο αριθμός αυτός, αν και ιστορικά ο μικρότερος, παραμένει αρκετά υψηλός, εξήγησε ο κ. Χαλκιάς. Η καθυστέρηση στη συμμόρφωση των αποφάσεων οφείλεται, σύμφωνα με τον κ. Χαλκιά, στην μη επαρκή συνεργασία των τριών εξουσιών και στην μη προσκόλληση στους στόχους που τίθενται. Σε διοικητικό επίπεδο, προβληματικό παραμένει το γεγονός, ότι δεκάδες είναι οι αρμόδιες ή συναρμόδιες υπηρεσίες, καθιστώντας δυσκίνητο και συχνά δυσλειτουργικό το σύστημα. Επίσης, πάντα κατά τον κ. Χαλκιά, αναγκαίο βήμα είναι η εναρμόνιση της νομολογίας των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας μας προς την αντίστοιχη του ΕΔΔΑ.
Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις προέβησαν σε πολλές τροποποιήσεις για τη συμμόρφωση στις καταδικαστικές αποφάσεις, όπως για τα βασανιστήρια, την προσωρινή κράτηση, τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, τη βία και αυθαιρεσία των σωμάτων ασφαλείας, τις συνθήκες στις φυλακές, την καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας και μισαλλοδοξίας, τα μέτρα ένταξης των Ρομά και άλλα, επισήμανε ο κ. Χαλκιάς.
Διανύουμε μια πιο παρεμβατική εποχή από πλευράς ΕΔΔΑ, σε σχέση με τις αποφάσεις του δικαστηρίου, ως προς το θεσμικό πλαίσιο των χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, υποστήριξε, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης. Παράλληλα, τα στατιστικά δείχνουν ότι η Ελλάδα πια βρίσκεται σε πιο ικανό επίπεδο συμμόρφωσης εκ μέρους του νομοθέτη και της διοίκησης.
Επιπλέον, τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης, παρατηρείται μια κατεύθυνση προς την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εθνικό δίκαιο των χωρών, υπό την ομπρέλα του διεθνούς, ιδιαίτερα του ενωσιακού δικαίου.
Τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και «μιας ανοιχτής κοινωνίας, των ρευμάτων και των αντιθέσεων» υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Πάνος Αλεξανδρής, τονίζοντας, ότι οι κλειστές κοινωνίες, που αναπτύσσονται γύρω μόνο από τον εθνικό πυρήνα, αποτελούν το χειρότερο σενάριο.
Αυτή τη στιγμή στο ΕΔΔΑ εκκρεμούν 735 προσφυγές κατά της Ελλάδας, κυρίως για συνθήκες κράτησης σε φυλακές.
Από το 2017 ο αρμόδιος Εθνικός Μηχανισμός Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα Σώματα Ασφαλείας έχει ανατεθεί στον Συνήγορο του Πολίτη. Ο Ανδρέας Ποττάκης, Συνήγορος του Πολίτη, εξήγησε, ότι τα μισά πορίσματα έπρεπε να επιστραφούν στην Ελληνική Αστυνομία, καθότι είχαν σοβαρές ελλείψεις σε αποδεικτικό και ιατροδικαστικό υλικό και μη διασφάλιση αμεροληψίας στην έρευνα. Σημείωσε, ότι αντίστοιχοι μηχανισμοί δεν υπάρχουν σε όλες τις χώρες, αλλά σε κράτη όπως το Ηνωμἐνο Βασίλειο και η Γαλλία, που έχουν βεβαρημένο ιστορικό με αυθαιρεσίες των σωμάτων ασφαλείας.