Διμερή διάλογο μεταξύ δανειολήπτη και κατόχου δανείου, με στόχο την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης για τη ρύθμιση και την μετατροπή ενός «κόκκινου» δανείου σε ενήμερο, επιχειρεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Με μία σειρά από πρωτοβουλίες, με χαρακτηριστικότερη την τελευταία τροπολογία που επιχειρεί βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, εκτιμάται ότι αυτό μπορεί σε ένα βαθμό να επιτευχθεί.
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι υπάρχουν εκείνα τα διαθέσιμα εργαλεία που από τη μία προστατεύουν τον δανειολήπτη ο οποίος είναι σε πραγματική αδυναμία εξυπηρέτησης του δανείου του λόγω της κρίσης και από την άλλη κλείνουν τα «παράθυρα» σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων να αποφύγουν αναιτιολόγητα την ρύθμιση.
Όπως σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, «ο εξωδικαστικός είναι ένας μηχανισμός που σήμερα που μιλάμε, παρά τις καθυστερήσεις, τις ατέλειες και τις δυσκολίες αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος ως το πιο επιτυχημένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών των τελευταίων 12 ετών».
Στην πορεία για την κάλπη το θέμα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών, θα βρεθεί, όπως όλα δείχνουν, ψηλά στην ατζέντα των κομμάτων που διεκδικούν την ψήφο του ελληνικού λαού.
Από την δική της πλευρά η κυβέρνηση, όπως τουλάχιστον αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, έχει φέρει το θεσμικό πλαίσιο το οποίο διαθέτει ασφαλιστικές δικλείδες και αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό τον πλειστηριασμό πρώτης κατοικίας. Όπως μάλιστα σημειώνει κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, τουλάχιστον για τους ευάλωτους, το δίχτυ προστασίας έχει μεγάλη περίμετρο υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο δανειολήπτης θα θελήσει να συνεργαστεί.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μέλημα και επιδίωξη της Πολιτείας, είναι να «σύρει» την τράπεζα ή τον διαχειριστή του δανείου στο τραπέζι του διαλόγου, έχοντας πολύ μικρά περιθώρια αποφυγής της ρύθμισης, εφόσον ο δανειολήπτης ανήκει στην κατηγορία των συνεργάσιμων.
Τα εργαλεία
Σε μία προσπάθεια κωδικοποίησης των εξελίξεων, το powergame.gr περιγράφει 10 βήματα για ρύθμιση δανείων και αποφυγή πλειστηριασμών:
1. Ναι, ακόμη και μέχρι την παραμονή της διενέργειας του πλειστηριασμού μπορεί ο δανειολήπτης να αποτρέψει την εκδίκαση, αν προχωρήσει σε ρύθμιση.
2. Αν αδυνατεί να προβεί σε ρύθμιση, εξετάζεται το κατά πόσο μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία των ευάλωτων ή και να κάνει χρήση του πτωχευτικού δικαίου.
3. Ο οικονομικά ευάλωτος, ιδιώτης, νοικοκυριό, ή μικρομεσαία επιχείρηση μπορεί να αναστείλει τον πλειστηριασμό του μέσα από μία συμβιβαστική ρύθμιση διμερή με την εταιρία που έχει τη διαχείριση του δανείου του, ή μέσω της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού ( ενός μηχανισμού που ήδη λειτουργεί με βελτιώσεις σε 14 βασικά σημεία).
4. Ο πλειστηριασμός θα διενεργηθεί όταν παρά τις πολλές και συνεχείς προσπάθειες προσέγγισης για ρύθμιση, ο δανειολήπτης απέφυγε επανειλημμένα να συζητήσει οποιαδήποτε πρόταση ενώ, επίσης ποτέ δεν προσκόμισε πιστοποιητικό ευάλωτου.
5. Συναινετικές ρυθμίσεις γίνονται ανελλιπώς και σε ποσοστό 83% (8 στα 10 δάνεια ρυθμίζονται διμερώς). Οι πλειστηριασμοί είναι στο 17% περίπου και ανέκαθεν ήταν ένα νόμιμο μέσο διεκδίκησης ληξιπρόθεσμού χρέους. Ανεξαρτήτως ανακοπών, ανεξαρτήτως της ερμηνείας του Αρείου Πάγου για το ποιος νομιμοποιείται να εκτελεί την κατάσχεση.
6. Η προστασία της πρώτης κατοικίας οριζόντια έχει καταργηθεί. Ισχύει όμως, για τα πιστοποιημένα ευάλωτα νοικοκυριά, που τηρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και που επίσης έχουν προβεί στην αντίστοιχη υποβολή αίτησης.
7. Πρώτο βήμα για να αιτηθεί κάποιος να μπει σε πλαίσιο προστασίας, είναι το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, ένα στάδιο που προηγείται του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που είναι υπό σύσταση, όπως έγραψε και το powergame.gr και περνούν τώρα στη β΄ φάση του διαλόγου.
8. Απαραίτητο έγγραφο το πιστοποιητικό- βεβαίωση ευάλωτου. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αφορά δάνεια 11,5 δισ. ευρώ.
9. Ο νόμος προβλέπει τη μηνιαία επιδότηση των ευάλωτων έως 210 ευρώ μηνιαίως για να μπορούν να πληρώνουν μίσθωμα για την κατοικία τους στον Φορέα
10. Η ένταξη στο πτωχευτικό δίκαιο – με την πλήρη άφεση χρέους – και την υπαγωγή στον Φορέα δεν είναι κάτι απλό. Ο δικαιούχος ναι μεν δεν χάνει το σπίτι του για έως 12 χρόνια και εφόσον είναι συνεπής στην καταβολή των ενοικίων του, χάνει όμως κάθε περιουσιακό στοιχείο. Δεν αποτελεί επιλογή για μη αποπληρωμή χρέους. Αποτελεί ύστατη λύση για να μην χάσει την κατοικία του στο επίσης ύστατο βήμα διεκδίκησης χρέους, που είναι ο πλειστηριασμός.
Οι αλλαγές στον εξωδικαστικό
Τέλος, να σημειωθεί ότι στην τελευταία τροπολογία για την βελτίωση λειτουργίας του εξωδικαστικού περιλαμβάνονται οι εξής βασικές παρεμβάσεις, όπως ανέφερε και ο υπουργός Οικονομικών:
Εισάγεται η υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης της πρότασης ρύθμισης.
Δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες με μία μόνο οφειλή άνω των 10.000 ευρώ να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν τη περιουσία τους.
Δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών υπέρ τρίτων, όπως οφειλές σε δήμους
Διασφαλίζεται η συναίνεση των μικροπιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, υπό προϋποθέσεις.
Τροποποιείται η διαδικασία διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς, προς όφελος του οφειλέτη.
Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης, σε περίπτωση εξόφλησης των οφειλών.
Μειώνεται το επιτόκιο ρύθμισης οφειλών και μετατρέπεται από κυμαινόμενο σε σταθερό στο 3% από 5% που ήταν μέχρι σήμερα ενώ περιλαμβάνει και τις ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.