”Παρότι η ενεργή φύλαξη των συνόρων την τελευταία τριετία έχει οδηγήσει σε μια κατακόρυφη πτώση του αριθμού των θυμάτων στο Αιγαίο, καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής δε μπορεί να γίνει αποδεκτή. Και εδώ υπάρχουν ευθύνες”, ανέφερε από την Κύπρο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης.
Ο κ. Μηταράκης συμμετείχε με τους αρμόδιους υπουργούς για θέματα μετανάστευσης και ασύλου της Κύπρου, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Μάλτας, στην υπουργική Σύνοδο των Μεσογειακών κρατών πρώτης γραμμής (MED5) που πραγματοποιήθηκε στην Πάφο, με κύριο θέμα τη συνέχιση της εποικοδομητικής συνεργασίας για την επίτευξη κοινών στόχων και αμοιβαίας στρατηγικής στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης.
Μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου, οι αρμόδιοι υπουργοί, πλην της Ιταλίας, παραχώρησαν κοινή Συνέντευξη Τύπου στα ΜΜΕ. Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα σε Λέσβο και Κύθηρα, ο κος Μηταράκης σημείωσε πως δεν είναι δυνατόν οι τουρκικές Αρχές να μην εντοπίζουν ιστιοπλοϊκά σκάφη, τα οποία φορτώνονται από τουρκικά λιμάνια με 100 ή 200 άτομα και ξεκινούν με κατεύθυνση την Ιταλία.
”Η Τουρκία έχει αναλάβει τη δέσμευση από το 2016 να αποτρέπει κάθε παράνομη αναχώρηση. Μάθαμε από το τραγικό περιστατικό στη Λέσβο ότι η βάρκα των μεταναστών που συνήθως οδηγούν άνθρωποι με καμία εμπειρία στη θάλασσα, προστατευόταν ως προς το κύμα για το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής από τουρκικά αλιευτικά σκάφη, τα οποία όταν η βάρκα μπήκε καλά μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα αποσύρθηκαν και άφησαν αυτή τη βάρκα εκτεθειμένη στον έντονο κυματισμό από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες που υπήρχαν”, σημείωσε, εκφράζοντας τη λύπη του και τον αποτροπιασμό της ελληνικής κυβέρνησης για την απώλεια ανθρώπινων ζωών στο Αιγαίο. Και επεσήμανε: ”Η ΕΕ πρέπει να δράσει. Να επιβάλει στην Τουρκία αυτό που έχει συμφωνήσει: την εφαρμογή της κοινής δήλωσης του 2016. Το λιμενικό σώμα, η Ελληνική Ακτοφυλακή καθημερινά δίνει μάχες, κάνει αγώνα στη θάλασσα για να προστατέψει ανθρώπινες ζωές και συστηματικά διασώζουμε ανθρώπους.
Είναι σημαντικό να βρούμε στην Ευρώπη τους νόμιμους δρόμους ώστε αυτοί που πρέπει για ανθρωπιστικούς ή άλλους λόγους να έρθουν στην Ευρώπη να έρθουν παρακάμπτοντας τα κυκλώματα των λαθροδιακινητών. Δεν γίνεται ανεκτό σε καμία περίπτωση οι λαθροδιακινητές να επιλέγουν ποιος θα έρθει και θα ζήσει στην ΕΕ”, κατέληξε.
Ακολουθεί η κοινή δήλωση των υπουργών της MED 5:
Εμείς, οι Υπουργοί Εσωτερικών, Μετανάστευσης και Ασύλου της Κύπρου, της Ελλάδας, της Μάλτας και της Ισπανίας, με την ευκαιρία της τέταρτης υπουργικής συνάντησης στην Πάφο στις 7-8 Οκτωβρίου 2022, καταλήξαμε στα ακόλουθα στοιχεία σε σχέση με την εσωτερική και την εξωτερική διάσταση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, ως μέρος μιας ολιστικής προσέγγισης για μια αποτελεσματική διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης:
1. Εκφράζουμε την εκτίμησή μας για τον κοινό χάρτη πορείας των εκ περιτροπής προεδριών του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επίτευξη συνολικής και ισορροπημένης συμφωνίας για το Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και επιβεβαιώνουμε την ετοιμότητά μας να ενισχύσουμε τη συνεργασία για την προώθηση των κοινών αξιών και αρχών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής των ευθυνών.
2. Επαναλαμβάνουμε την αμέριστη δέσμευσή μας να εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ, ιδίως σε σχέση με τις ευθύνες μας όσον αφορά τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης.
3. Απευθυνόμαστε στην Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναγνωρίσουν επιτέλους τα αυξημένα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στα κράτη μέλη πρώτης γραμμής και τα πρόσθετα καθήκοντα που προκύπτουν στον τομέα της διαχείρισης της μετανάστευσης, της υποδοχής, του ασύλου και της ένταξης, εισάγοντας γρήγορα και αποτελεσματικά μέτρα δίκαιου καταμερισμός των βαρών για ολόκληρη την ΕΕ, διασφαλίζοντας έτσι μια σωστή ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και δίκαιης κατανομής ευθυνών
4. Αναμένουμε από την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τις ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από τις γεωγραφικές συνθήκες και τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε σχέση με τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων των θαλάσσιων συνόρων, των αποβιβάσεων και των επιχειρήσεων SAR. Από αυτή την άποψη, είναι σημαντικό να προβλεφθεί ένας αποτελεσματικός προβλέψιμος και υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης που να αντικατοπτρίζει τις επιτόπιες ανάγκες. Απαιτούνται διαβεβαιώσεις ότι οι ανάγκες που εντοπίστηκαν θα καλυφθούν μέσω των εισφορών αλληλεγγύης. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη διαχείριση των συνόρων, μέσω της ενισχυμένης επιτήρησης στην προέλευση και την πρόληψη των παράτυπων διελεύσεων.
5. Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση των συνόρων στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, μέσω ενισχυμένης προσυνοριακής επιτήρησης κατά μήκος όλων των μεταναστευτικών οδών και πρόληψης παράτυπων διελεύσεων, συμπεριλαμβανομένης της Πράσινης Γραμμής στην περίπτωση της Κύπρου, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί επαρκώς , λόγω των ειδικών συνθηκών που ισχύουν, παρά το γεγονός ότι η «Πράσινη Γραμμή» δεν αποτελεί εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε.
6. Ενόψει της συνεχιζόμενης επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, αλλά και της συνολικής αστάθειας στην ευρύτερη γειτονιά, τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται από υβριδικές απειλές και τακτικές εργαλειοποίησης από ορισμένες γειτονικές χώρες.
7. Η ΕΕ πρέπει να παραμείνει συνεπής προς όλους τους εταίρους μας, επενδύοντας στην ανάπτυξη ουσιαστικών και μακροπρόθεσμων σχέσεων, ιδίως με βασικές χώρες προέλευσης και διέλευσης, προκειμένου να συνεργαστεί μαζί τους για την πρόληψη των παράτυπων μεταναστευτικών ροών και να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές επιστροφές αυτών των υπηκόων που δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις παραμονής στα κράτη μέλη. Υπενθυμίζουμε τη σημασία της αντιμετώπισης όλων των μεταναστευτικών οδών, συμπεριλαμβανομένων των αναδυόμενων νέων διαδρομών από τη Μέση Ανατολή, σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση.
8. Υπάρχει επίσης επείγουσα ανάγκη αξιολόγησης των πραγματικών συνθηκών στις χώρες καταγωγής και διέλευσης που θεωρούνται επί του παρόντος μη ασφαλείς και από τις οποίες προέρχονται μεγάλες μεταναστευτικές ροές προς την ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι διαθέσιμοι πόροι διοχετεύονται σε όσους χρειάζονται πραγματικά προστασία.
9. Ενθαρρύνουμε όλους τους παράγοντες να συμμετάσχουν σε έναν ειλικρινή διάλογο με στόχο τη δημιουργία ενός πραγματικά κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και μετανάστευσης, βασισμένο στην πραγματική και απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και δίκαιης κατανομής ευθυνών, όπως κατοχυρώνεται στην ιδρυτική Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχοντας επιβεβαιώσει την πολιτική βούληση να εργαστούμε για μια συμφωνία για το Σύμφωνο πριν από το τέλος της τρέχουσας νομοθετικής περιόδου, όπως συμφωνήθηκε στον κοινό οδικό χάρτη με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις θα σέβεται μια ισορροπημένη προσέγγιση. Χαιρετίζουμε τη συζήτηση που ξεκίνησε η Προεδρία σχετικά με τη δίκαιη κατανομή και την ευέλικτη ευθύνη και ζητούμε απτή πρόοδο από αυτή την άποψη.
10. Υπό αυτή την προοπτική, οι χώρες MED5 προσβλέπουν στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εσωτερικών Υποθέσεων στις 14 Οκτωβρίου, επίσης όσον αφορά την αξιολόγηση των τρεχουσών εξελίξεων και προκλήσεων στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ