«Μοιρασμένες» ήταν οι αντιδράσεις των χωρών-μελών της ΕΕ απέναντι στις προτάσεις που παρουσίασε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, σχολίασαν στο Politico έξι διπλωμάτες.
Η Φον ντερ Λάιεν πρότεινε πέντε «άμεσες» κινήσεις που θα βοηθήσουν στην εξομάλυνση της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης:
- πλαφόν τιμής στο ρωσικό φυσικό αέριο
- υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
- ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές χαμηλού κόστους με αυτά τα «απροσδόκητα κέρδη» να επιστρέφουν στους καταναλωτές
φόρος αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων που πραγματοποιούν μεγάλα κέρδη - διευκόλυνση της υποστήριξης σε προβληματικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Δύο από τις προτάσεις αυτές αντιμετωπίζονται θετικά τόσο από την Επιτροπή όσο και από τις χώρες της ΕΕ, ανέφεραν αρκετοί διπλωμάτες μετά από συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ: το πρώτο είναι ότι παρέχεται πίστωση στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για να ανταποκριθούν στο τρέχον περιβάλλον υψηλών τιμών.
Το δεύτερο είναι η φορολόγηση των υπερκερδών, αν και οι πρεσβευτές της ΕΕ ήθελαν διαβεβαιώσεις ότι τα έσοδα από τέτοιους φόρους θα παραμείνουν στην ίδια χώρα.
Ποια πρόταση χαρακτηρίζεται αμφιλεγόμενη
Η πρόταση που χαρακτηρίζεται αμφιλεγόμενη είναι αυτή για το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, που στοχεύει σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική τιμωρία του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν γίνει αυτό, ο Ρώσος πρόεδρος έχει απειλήσει ότι θα κλείσει εντελώς τις στρόφιγγες.
Οι χώρες μέλη έχουν «πολύ αντιφατικές απόψεις», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico.
Η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι «δύσπιστη» σχετικά με την ιδέα. Η Ουγγαρία, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ, είναι εναντίον της, όπως και η Σλοβακία και τουλάχιστον δύο άλλες χώρες, δήλωσαν διπλωμάτες.
Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ιταλίας, θέλουν η Επιτροπή να προχωρήσει περισσότερο και να περιορίσει την τιμή όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην ΕΕ.
Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι αυτό ήταν κάτι που «εξέταζε» η Επιτροπή, αλλά οι Βρυξέλλες ήταν σε γενικές γραμμές αντίθετες με την ιδέα.
Ενώ η Νορβηγία, που είναι τώρα ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ, έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι θετική σε ένα πλαφόν, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τις ΗΠΑ.
Η στάση της Ουγγαρίας
Η Ουγγαρία θέλει η οποία συμφωνία να εγκριθεί ομόφωνα και όχι με τη διαδικασία της έκτακτης ανάγκης που απαιτεί πλειοψηφία, όπως θέλει η Επιτροπή, δήλωσε διπλωμάτης.
Η ιδέα της μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είναι δημοφιλής, αλλά ενώ η πρόταση της Φον ντερ Λάιεν ζητά να είναι υποχρεωτικές οι μειώσεις, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ελλάδα και η Πολωνία θέλουν τέτοια μέτρα να είναι προαιρετικά.
Η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με το θέμα της αποσύνδεσης των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, αν και αυτό είναι κάτι που πολλές χώρες θέλουν να συμβεί.
Πολλές χώρες αιφνιδιάστηκαν από την σπυδή της Φον ντερ Λάιεν να κάνει τις ανακοινώσεις, την ώρα που οι εθνικοί εμπειρογνώμονες συζητούσαν τις τεχνικές λεπτομέρειες πριν από τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την Παρασκευή. «Ήταν ατυχές να γίνουν οι ανακοινώσεις την ίδια στιγμή που τα κράτη μέλη συζητούσαν την πορεία προς τα εμπρός» δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.
Όμως, παρά τη γκρίνια, οι πρωτεύουσες συμφώνησαν σε γενικές γραμμές ότι ορθώς η Φον ντερ Λάιεν πήρε τα ηνία της συζήτησης.