Σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Fitch, εκδίδοντας μάλιστα μια ιδιαίτερα δυσμενή ετυμηγορία για το πλάνο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που καλπάζει.
Συγκεκριμένα ο διεθνής οίκος υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας από «BB-» σε «B+», βάζοντας έτσι τη γείτονα στην ίδια κατηγορία με την Ρουάντα, την Κένυα, το Μπενίν και το Τουρκμενιστάν.
Παράλληλα, ο οίκος εξέδωσε μια αρνητική ετυμηγορία για τις προοπτικές του τουρκικού χρέους, κάτι με το οποίο άνοιξε ουσιαστικά «παράθυρο» για περαιτέρω υποβαθμίσεις σε επόμενο χρόνο, επισημαίνοντας παράλληλα πως το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει γίνει πιο ευάλωτο από τα συχνά και ισχυρά στρεσογόνα επεισόδια που προκαλούν οι κυβερνώντες.
Λανθασμένο μοντέλο
Μάλιστα, απορρίπτει την ορθότητα του σχεδίου του σουλτάνου για την σταθεροποίηση της οικονομίας και της λίρας επισημαίνοντας πως δεν πρόκειται να περιορίσει με βιώσιμο τρόπο τα μακροοικονομικά και χρηματοπιστωτικά ρίσκα.
Θυμίζουμε πως η κεντρική τράπεζα έχει προχωρήσει σε διαδοχικές περικοπές των τουρκικών επιτοκίων παρά την εκτίναξη του πληθωρισμού σε επίπεδα ρεκόρ. Η εξέλιξη αυτή έχει αποδυναμώσει την τουρκική λίρα που πέρυσι έχασε πάνω από το 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Ο ίδιος ο Ερντογάν έχει υπερασπιστεί επανειλημμένως το οικονομικό του μοντέλο επιμένοντας πως θα καταστήσει την τουρκική οικονομία πιο ανταγωνιστική, θα ενισχύσει τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τελικά την απασχόληση και τα τουρκικά νοικοκυριά.
Το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει επισήμως πως ο πληθωρισμός που τον Ιανουάριο εκτινάχθηκε στο 48,69%, ήτοι σε υψηλό εικοσαετίας θα αρχίσει να υποχωρεί σύντομα και θα επανέλθει σε μονοψήφιο νούμερο μέχρι τον Μάιο του 2023.
Ο πληθωρισμός θα παραμείνει στα ύψη
Η Fitch από την πλευρά της δεν συμφωνεί με την πρόβλεψη αυτή, όπως βέβαια και το σύνολο των ξένων αναλυτών, με την έκθεση της να προβλέπει πληθωρισμό κατά μέσο όρο στο 41% φέτος και στο 28% το 2023. Μάλιστα για το 2023 είναι ουσιαστικά το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού που έχει προβλέψει ο οίκος για οποιαδήποτε χώρα καλύπτει με τις αξιολογήσεις του παγκοσμίως.
Η Fitch θεωρεί πως το μείγμα πολιτικής της Τουρκίας και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αποτροπή της εκροής κεφαλαίων και τη στήριξη της λίρας δεν μετριάζουν τους κινδύνους χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και αντιθέτως θα κρατήσουν τον πληθωρισμό στο… ταβάνι, θα αυξήσουν την έκθεση των δημόσιων ταμείων, θα πλήξουν την εγχώρια εμπιστοσύνη, ενισχύοντας παράλληλα τις πιέσεις που δέχονται τα ήδη εξαιρετικά χαμηλά ξένα συναλλαγματικά αποθέματα που διαθέτει η χώρα.
Σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας
Για όλους αυτούς τους λόγους εκτιμάται πως η τουρκική οικονομία θα επιβραδυνθεί σημαντικά μέσα στη φετινή χρονιά, στο 3,2% από το 11% το 2021, όπως και το κατά κεφαλήν εισόδημα (που ήδη βρίσκεται σε σταθερή τροχιά υποχώρησης τα τελευταία χρόνια), πρόβλεψη που αποδομεί το επιχείρημα του Τούρκου προέδρου για την… αξιοζήλευτη οικονομική ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας μετά το πλήγμα της πανδημίας.
Πάντως, ο οίκος επισημαίνει πως όσο η χώρα πλησιάζει προς την κρίσιμη κάλπη του Ιουνίου του 2023, η στρατηγική που θα υιοθετείται θα επηρεάζεται από τον στόχο αυτό προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανάπτυξης. Μάλιστα, αν και στέκεται στο γεγονός πως οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή με έτερες χώρες φαίνεται να έχουν καταλαγιάσει, ο οίκος υπενθυμίζει πως η χώρα έχει «ανοιχτά» ζητήματα, όπως οι θαλάσσιες διαφορές της στην ανατολική Μεσόγειο, το σημαντικό ζήτημα της αγοράς των ρωσικών S-400 που την έχουν φέρει σε κόντρα με τις ΗΠΑ, αλλά και η αμερικανική συνεργασία με κουρδικές ομάδες στην Συρία.