Πίσω από τους αριθμούς που απεικονίζουν την οικονομία της Τουρκίας και τον πληθωρισμό κρύβονται τα βαθιά προβλήματα που διχάζουν τη χώρα σε μια περίοδο που η δημοτικότητα του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) κυμαίνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, ο ετήσιος δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο 19,58%, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2019.
Η μεγαλύτερη αύξηση των τιμών καταγράφηκε στα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά, αντικατοπτρίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά για να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Δεν είναι τυχαίο που η δημοτικότητα του ΑΚΡ έχει υποχωρήσει στο 29,9% σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο από την Turkiye Raporu. Πόσο μάλλον όταν μελέτες από ανεξάρτητους οικονομολόγους προσδιορίζουν την αύξηση των τιμών στα διπλάσια επίπεδα. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου μηνός, η στατιστική υπηρεσία της Τουρκίας υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά κατά του ανεξάρτητου κέντρου ερευνών ENAG που υπολογίζει τον πληθωρισμό στα επίπεδα του 40% έναντι του 19,5%.
Αυτός ο εκτροχιασμός των πληθωριστικών πιέσεων σε διψήφια ποσοστά πηγάζει από τη μεγάλη πτώση της τουρκικής λίρας, η οποία έφθασε χθες στα 8,8722 έναντι του δολαρίου, δηλαδή κοντά στο ιστορικό χαμηλό των 8,9557. Από τις αρχές του έτους, το νόμισμα της χώρας έχει απωλέσει το 15% της αξίας του καθώς έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη στην οικονομία.
Σχέδια για εναλλακτικό δείκτη
«Σκοπός μας δεν ήταν να κινηθούμε εναντίον της στατιστικής υπηρεσίας ή να δημιουργήσουμε έναν εναλλακτικό δείκτη για τον πληθωρισμό», είχε δηλώσει στα τέλη Σεπτεμβρίου ο Βεϊσέλ Ιλουσόι, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Yeditepe στην Κωνσταντινούπολη. «Αλλά η πόλωση βρίσκεται παντού στην Τουρκία ακόμη και στα στατιστικά στοιχεία για την οικονομία», προσθέτει ο ίδιος που ηγείται της ομάδας εθελοντών μαθηματικών, λογιστών και φοιτητών διδακτορικού που συμμετείχαν στην έρευνα για τον πληθωρισμό της χώρας.
Αν και ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο ήταν λίγο χαμηλότερος από το 19,7% που προέβλεπαν αναλυτές της αγοράς, παραμένει μακριά από το 16,2% που διαβλέπει η κυβέρνηση για τα τέλη του τρέχοντος έτους. Οι πιθανότητες να δαμαστεί ο πληθωρισμός συρρικνώνονται, μάλιστα, επικίνδυνα ύστερα από τη μείωση του κόστους δανεισμού στην οικονομία κατά 100 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο από το 19% στο 18% που αποφασίστηκε στη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας τον περασμένο μήνα.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Τουρκίας, Σαχάπ Καβτσιόγλου, απέδωσε αυτήν την ανορθόδοξη απόφαση στο ότι ο δομικός πληθωρισμός -εξαιρουμένων των τιμών για τα τρόφιμα, τα μη αλκοολούχα ποτά και την ενέργεια – κινούνταν χαμηλότερα από το 17%. Εντούτοις, ο δομικός πληθωρισμός αναρριχήθηκε από το 16,76% τον Αύγουστο στο 16,98% τον Σεπτέμβριο.
Με τις φήμες να θέλουν τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μην έχει τις δυνάμεις να ηγηθεί του AKR στις εκλογές του 2023, οι οικονομικές συνθήκες περιπλέκουν ακόμη πιο πολύ το πολιτικό σκηνικό. Σε κάθε περίπτωση, οι μεσοπρόθεσμες εξελίξεις στη διεθνή οικονομία θα δυσχεραίνουν τα σχέδια της κεντρικής τράπεζας για τη συγκράτηση της ανόδου των τιμών.
Το υψηλό κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών αναπόφευκτα θα εντείνει τις πιέσεις που ήδη δέχονται τα νοικοκυριά της χώρας ανεξάρτητα εάν ο Τούρκος πρόεδρος θεωρεί πως η ακρίβεια έχει προκληθεί από «οπορτουνιστές». Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιστεύει επίσης πως ο υψηλός πληθωρισμός είναι το αποτέλεσμα των υψηλών επιτοκίων, θεωρώντας πως θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω όταν απαιτείται ακριβώς το αντίθετο. Οι πολίτες της χώρας δυσπιστούν, πάντως, απέναντι στα στοιχεία. Σφυγμομέτρηση της Aksoy Research έδειξε πως πάνω από το ήμισυ των ερωτηθέντων θεώρησαν πως η οικονομία συρρικνώθηκε το β΄ τρίμηνο παρά το ότι η στατιστική υπηρεσία ανακοίνωσε ρυθμό ανάπτυξης 21,7%.
Πηγή: powergame.gr